भारताने घेतली चीनची जागा; ‘मेड इन इंडिया’ स्मार्टफोनच्या निर्यातीत तेजी

स्मार्टफोन निर्यातीच्या आघाडीवर भारत आता चीनची जागा घेत आहे. स्मार्टफोनचे उत्पादन वाढवून भारत आता निर्यात वाढवत आहे. भारत हा अमेरिकेचा तिसरा सर्वात मोठा स्मार्टफोन निर्यातदार बनला आहे.भारताने अमेरिकेतील चीनची जागा घेतली आहे. जाणून घेऊया कसा झाला हा मोठा बदल

ब्रेन हब अमेरिका

अमेरिकेला ‘ वर्ल्ड ब्रेन’ म्हणतात. सोप्या शब्दात, अमेरिका हे तंत्रज्ञान व ज्ञान केंद्र आहे. तेथून सर्व जगाला ज्ञानाचा पुरवठा होतो. समजा स्मार्टफोन भारतात बनवला तर त्याचे संशोधन आणि विकास (R&D) अमेरिकेत होते. स्मार्टफोनचे डिझाईन आणि इतर काम अमेरिकेत झाल्यानंतर ते जगभरात कॉन्ट्रॅक्ट मॅन्युफॅक्चरिंगद्वारे बनवले जाते.

चीन होते जगातील सर्वात मोठे निर्यात केंद्र

जर आपण आयफोनचे उदाहरण घेतले तर ते अमेरिकेत डिझाइन केले गेले आहे, तर त्याचे उत्पादन चीन आणि भारतात होते. मात्र, सुमारे 8 वर्षांपूर्वीपर्यंत स्मार्टफोन निर्मितीवर चीनचे पूर्ण नियंत्रण होते. याचा अर्थ, जगभरात विकले जाणारे बहुतेक स्मार्टफोन चीनमध्ये तयार केले गेले. स्वस्त मजूर आणि स्वस्त कच्च्या मालाची उपलब्धता हे त्याचे कारण होते. यामुळेच चीन जगातील सर्वात मोठे निर्यात केंद्र राहिले.

चीनची जागा घेत आहे भारत

पण आता परिस्थिती बदलली आहे. आता चीनची जागा भारत घेत आहे. स्मार्टफोनचे स्थानिक उत्पादन वाढवून भारत निर्यात आघाडीवर एक मोठा खेळाडू बनत आहे. एप्रिल ते डिसेंबर दरम्यान स्मार्टफोनची निर्यात 3.53 दशलक्ष डॉलर झाली आहे, जी मागील वर्षी याच कालावधीत 998 दशलक्ष डॉलर होती. यामध्ये भारताचा वाटा सुमारे ७.७ टक्के आहे. जर आपण अमेरिकेबद्दल बोललो तर भारत हा अमेरिकेचा तिसरा सर्वात मोठा स्मार्टफोन निर्यातदार देश बनला आहे. भारतात स्मार्टफोन उत्पादनात वाढ झाल्यामुळे निर्यातीत मोठी वाढ झाली आहे.

चीन आणि व्हिएतनामची निर्यात झाली कमी

भारताची स्मार्टफोन निर्यात वाढत असतानाच चीन आणि व्हिएतनामची स्मार्टफोन निर्यात झपाट्याने कमी झाली आहे. जर आपण चीनच्या मोबाइल निर्यातीबद्दल बोललो तर, एप्रिल ते डिसेंबर 2024 दरम्यान, त्यांची मोबाइल निर्यात 35.1 अब्ज डॉलर होती, जी गेल्या वर्षी 38.26 अब्ज डॉलर होती. व्हिएतनाम स्मार्टफोनची निर्यात 9.36 अब्ज डॉलरवरून 5.47 बिलियन डॉलरवर घसरली आहे.