इराण-इस्रायल युद्धाचा भारताला फटका
इराण आणि इस्रायलमधील युद्धामुळे आर्थिक संबंधांवर परिणाम होऊ शकतो. भारताचा इराणसोबतचा वाढता आर्थिक संबंध, विशेषत: चाबहार बंदर विकास प्रकल्प अधांतरी आहेत. हे बंदर या प्रदेशातील व्यापारी मार्ग आणि कनेक्टिव्हिटी मजबूत करण्याच्या भारताच्या प्रयत्नांचा एक भाग आहे. इराण-इस्रायल युद्धाची शक्यता पाहता त्याचा परिणाम महागाईवरही होऊ शकतो.
कच्च्या तेलाची किंमत १०० डॉलरपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे. गेल्या काही दिवसांपासून कच्च्या तेलाच्या किमती वाढण्यामागे हे संकट हे प्रमुख कारण मानले जात आहे. याचा परिणाम महागाईवर होऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, जागतिक पुरवठा साखळी देखील यामुळे प्रभावित होऊ शकते.
कच्च्या तेलाचे भाव गगनाला भिडतील
या युद्धाचा पहिला परिणाम तेलावर होण्याची शक्यता आहे, जी शुक्रवारच्या व्यवहारातच दिसून आली. युद्धाच्या किमती प्रति बॅरल १०० डाॅलरपर्यंत पोहोचू शकतात. याचा थेट परिणाम पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरांवर होऊ शकतो. जागतिक बेंचमार्क ब्रेंट क्रूड ९२.२ डॉलर प्रति बॅरलवर पोहोचला आहे. हा ऑक्टोबरनंतरचा उच्चांक आहे.
सार्वत्रिक (लोकसभा) निवडणुकांमुळे किमान जूनच्या मध्यापर्यंत पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींवर दबाव येण्याची शक्यता नसली तरी तेल विक्रेत्यांच्या नफ्यावर त्याचा परिणाम नक्कीच होऊ शकतो. त्याच वेळी वाढ खूप जास्त असेल तर सरकारचे अनुदान बिल देखील वाढू शकते. रेटिंग एजन्सी क्रिसिलचे मुख्य अर्थतज्ज्ञ धर्मकीर्ती जोशी म्हणाले, पश्चिम आशियातील वाढत्या संघर्षामुळे तेलाच्या किमती वाढू शकतात, ज्याचा दुहेरी तूट (वित्तीय तूट आणि चालू खात्यातील तूट) आणि भाव वाढल्यास महागाईवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
इनपुट खर्च प्रभावित
एका प्रमुख धोरणकर्त्याने सांगितले की तेल आणि वायूच्या किमती वाढल्याने एकूण इनपुट खर्चावर आणि खतांच्या किमतींवर परिणाम होईल. यामुळे सरकारचे अनुदान बिल वाढते. बँक ऑफ बडोदाचे मुख्य अर्थतज्ज्ञ मदन सबनवीस यांच्या मते, तेलच्या किमती वाढण्याचा तत्काळ धोका आहे. ज्या क्षणी ते अस्थिर होते, त्याचा तुमच्या चलनावर परिणाम होतो. दबावाखाली असलेल्या शिपिंग खर्चावर होणारा परिणामही त्यांनी नोंदवला.
महागाई वाढेल
मजबूत डॉलर आणि कमकुवत रुपया ही आयातीसाठी वाईट बातमी आहे. कारण आयातीचा खर्च वाढेल आणि महागाई वाढेल. रुपया ५% खाली घसरला असून भारतीय चलनाच्या घसरणीमुळे निर्यातीला किती फायदा होईल हे इतर चलनांची चलती कशी होते आणि युरोप व अमेरिकेतील खरेदीदारांकडून मागणी यावर अवलंबून असेल. कोणत्याही परिस्थितीत पश्चिम आशियातील इतर देशांमध्ये तणाव पसरणे आणि शिपिंग मार्गांमध्ये व्यत्यय आल्याने पुरवठा साखळी विस्कळीत होऊ शकते आणि खर्च वाढू शकतो.
याशिवाय, जहाजे आणि तेल टँकरवरील हल्ल्यांमुळे मालवाहतुकीचे दर आधीच वाढले आहेत. त्याव्यतिरिक्त युरोप आणि अमेरिकेत कंटेनर पाठवण्यास लागणारा वेळ वाढवला आहे. एका सरकारी अधिकाऱ्याने सांगितले की, या प्रदेशात दीर्घकाळ अशांतता आणि तणावाची शक्यता जागतिक अर्थव्यवस्थेवर परिणाम करू शकते.
Read Latest Business News