कमोओलेवा नावाचा रहस्यमय खडक
अहवालानुसार, अनेक वर्षांपासून शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास होता की चंद्रावरील विवर एका लघुग्रहाच्या टक्करमुळे निर्माण झाला होता आणि तो लघुग्रह बाहेरून आपल्या सौरमालेत आला होता. 2016 मध्ये, शास्त्रज्ञांना सूर्याभोवती फिरणारा एक रहस्यमय खडक सापडला. त्याचा व्यास 130 ते 328 फूट दरम्यान आहे. त्या खडकाचे नाव कमोओलेवा होते.
जिओर्डानो ब्रुनो क्रेटर नावाचे विवर
आता खगोलशास्त्रज्ञ यिफेई जिओ यांच्या नेतृत्वाखालील सिंघुआ विद्यापीठाच्या संशोधन पथकाने म्हटले आहे की, लाखो वर्षांपूर्वी हा खडक चंद्राचाच भाग होता. चंद्रावरून फुटल्यामुळे, चंद्रावर 22 किलोमीटर अंतरावर जिओर्डानो ब्रुनो क्रेटर नावाचे विवर तयार झाले. जिओर्डानो ब्रुनोचे नाव 16व्या शतकातील इटालियन कॉस्मॉलॉजिस्टच्या नावावरून ठेवण्यात आले.
शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की कमोलेवा नावाचा 131 ते 328 फूट रुंद लघुग्रह सुमारे 10 दशलक्ष वर्षांपूर्वी चंद्रापासून वेगळा झाला. त्यामुळे जिओर्डानो ब्रुनो विवर तयार झाला. हा अभ्यास नेचर ॲस्ट्रॉनॉमी जर्नलमध्ये प्रकाशित झाला आहे.हा अभ्यास महत्त्वाचा आहे कारण एक खडक चंद्रापासून वेगळा झाला आणि त्यामुळे चंद्रावर एक विवर तयार झाला. तोच खडक आता लघुग्रह बनून सूर्याभोवती फिरत आहे असे आत्तापर्यंतचा अभ्यास सांगत आहे. मात्र हा लघुग्रहासारखा खडक चंद्रापासून का वेगळा झाला याचे सविस्तर स्पष्टीकरण शास्त्रज्ञांना अद्याप देता आलेले नाही.
नासाला हवाय चंद्रावर टाईम झोन
युनायटेड स्टेट्स सरकारने आपल्या अंतराळ एजन्सी नासाला चंद्रासाठी एक स्टॅण्डर्ड टाईम झोन स्थापित करण्याचे काम दिले आहे, ज्याला समन्वयित चंद्र वेळ (CLT) म्हणून ओळखले जाईल.2 एप्रिल रोजी जारी केलेल्या मेमोमध्ये, यूएस ऑफिस ऑफ सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी पॉलिसी (OSTP) ने म्हटले: “फेडरल एजन्सी चंद्राच्या पृष्ठभागावर प्रारंभिक लक्ष केंद्रित करून खगोलीय वेळेचे मानकीकरण विकसित करतील.’’चंद्रावरील कमी गुरुत्वाकर्षणामुळे पृथ्वीच्या तुलनेत तेथे थोडासा वेग असतो. त्यामुळे हे स्टॅन्डर्डरायझेशन महत्वाचे मानले जाते. पृथ्वी जगभरातील टाइम झोन समक्रमित करण्यासाठी UTC किंवा कोओर्डीनेटेड युनिव्हर्सल टाइम वापरते. UTC हे 400 हून अधिक अणु घड्याळ्यांद्वारे निर्धारित केले जाते जे जगभरातील सुमारे 30 देशांमध्ये राष्ट्रीय “वेळ प्रयोगशाळांमध्ये” राखले जातात. अणू घड्याळ वेळेचा मागोवा ठेवण्यासाठी अत्यंत अचूकता प्राप्त करण्यासाठी अणूंच्या कंपनांचा वापर करते.अचूक वेळ वाचण्यासाठी चंद्रावर अशीच अणु घड्याळे ठेवली जातील.