अमेरिकेच्या पश्चिम किनाऱ्यावर समुद्राखाली पाण्याखालील फॉल्ट लाइन आहे. या फॉल्ट लाइनमुळे कोणत्याही दिवशी येथे भयंकर भूकंप आणि त्सुनामी येऊ शकते, अशी भीती शास्त्रज्ञांना आहे. ही फॉल्ट लाइन दक्षिण कॅनडापासून उत्तर कॅलिफोर्नियापर्यंत सुमारे 600 मैल म्हणजेच सुमारे 966 किलोमीटर लांब आहे.
कॅस्केडिया सबडक्शन झोन
शास्त्रज्ञांनी नुकताच या सागरी क्षेत्राचा नकाशा तयार केला आहे. पाण्याखाली मॅपिंग केले. या भागाला कॅस्केडिया सबडक्शन झोन म्हणतात. सहसा फॉल्ट लाइन दोन भागात विभागली जाते. मात्र ही फॉल्ट लाइन चार तुकड्यांमध्ये विभागत आहे. हे मोठ्या धोक्याचे लक्षण आहे.हा कॅस्केडिया सबडक्शन झोन आहे, जो चार तुकड्यांमध्ये विभागलेला आहे. येथे कधीही भयंकर भूकंप होऊ शकतो. येथे टेक्टोनिक प्लेट्समध्ये थोडीशी हालचाल झाल्यास, या फॉल्ट लाइनमुळे जमिनीच्या वरच्या पृष्ठभागावर मोठ्या प्रमाणावर विनाश होईल. त्यामुळे एका भूकंपानंतर आणखी अनेक तीव्रतेचे भूकंप होण्याची शक्यता आहे. शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की कॅस्केडिया सबडक्शन झोनमध्ये इतकी ताकद आहे की त्यामुळे 9 पेक्षा जास्त तीव्रतेचा भूकंप होऊ शकतो.
9 किंवा त्याहून तीव्र भूकंप झाल्यास काय होईल
कॅलिफोर्नियाच्या सॅन अँड्रियास फॉल्ट लाइनमध्ये 8.3 तीव्रतेचा भूकंप घडवून आणण्याची ताकद आहे. आता प्रश्न पडतो की अमेरिकेच्या पश्चिम किनाऱ्यावर 9 रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला तर त्याचा काय परिणाम होईल? किती विनाश होईल?
तर, अशा भयानक भुकंपामुळे अमेरिकेच्या पश्चिम किनाऱ्यावर 100 फूट किंवा त्याहून अधिक उंचीच्या त्सुनामीच्या लाटा उसळतील.यामुळे 10 हजार लोकांचा मृत्यू होण्याची शक्यता आहे. याशिवाय एकट्या ओरेगॉन आणि वॉशिंग्टनमध्ये 80 अब्ज डॉलर्स म्हणजेच 6.68 लाख कोटी रुपयांचे नुकसान होणार आहे. एवढेच नाही तर यानंतर साचलेल्या पाण्यामुळे पसरणाऱ्या आजारांमुळे अनेक मृत्यू होतील. इकडे तिकडे विखुरलेल्या मृतदेहांमुळे आजार फोफावतील.
2011 मध्ये जपानमध्ये फॉल्ट लाइनमुळेच झाला होता विध्वंस
2011 साली जपानमध्ये भीषण भूकंप आणि सुनामी आली होती. याचे कारण कॅस्केडिया सबडक्शन झोन सारखीच फॉल्ट लाइन होती. त्यामुळे 9 रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला. त्यानंतर भयानक त्सुनामी आली. त्यामुळे जपानमध्ये सुमारे 20 हजार लोक मारले गेले. कॅस्केडिया सबडक्शन झोनही असेच काहीतरी करेल अशी भीती शास्त्रज्ञांना वाटत आहे.
दर 500 वर्षांनी मोठा भूकंप
साधारणपणे दर 500 वर्षांनी एवढा मोठा भूकंप या झोनमध्ये होतो. मागील 1700 मध्ये आला होता. पुढचा भूकंप कधी होईल हे सांगणे कठीण आहे. पण जेंव्हा येईल तेंव्हा भयंकर विनाश घडवेल. कारण कॅस्केडियाचे चार तुकडे इतर फॉल्ट लाईन्सपेक्षा जास्त धोकादायक बनवतात. येथे अधिक अभ्यास आवश्यक आहे.
एक गुळगुळीत आणि चापलूस तुकडा म्हणजे अधिक धोका
वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटीचे भूभौतिकशास्त्रज्ञ हॅरोल्ड टोबिन यांनी सांगितले की, आम्हाला टॅकोमा आणि सिएटलजवळ या फॉल्ट लाइनचा आणखी अभ्यास करावा लागेल. जेणेकरून खऱ्या विध्वंसाचा अंदाज येईल. इतर तीन तुकड्यांच्या तुलनेत कॅस्केडियाचा हा तुकडा सपाट आणि गुळगुळीत आहे. यामुळे भविष्यात भीषण भूकंप होऊ शकतो. टोबिन म्हणाले की, कॅस्केडिया सबडक्शन झोनमधून येणारी त्सुनामी वॉशिंग्टनच्या किनारपट्टीचा भाग पूर्णपणे नष्ट करेल. त्याचा परिणाम आतील भागातही दिसून येईल. लॅमॉन्ट डोहर्टी अर्थ वेधशाळेतील सागरी भूभौतिकशास्त्रज्ञ आणि या अभ्यासाचे प्रमुख संशोधक सुझान कार्बोट यांनी सांगितले की, नवीन डेटासह कॅस्केडियाचा हा नवीन अभ्यास आहे.