एकनाथ शिंदेंनी नव्या सरकारमध्ये काम करावं अशी आमची इच्छा आहे. तशी विनंती मी त्यांना काल केली. ते सकारात्मक प्रतिसाद देतील अशी अपेक्षा आहे, असं फडणवीस यांनी आज घेतलेल्या पत्रकार परिषदेत म्हटलं. आज संध्याकाळपर्यंत शिंदे यांचा निर्णय होईल, असंही फडणवीस म्हणाले होते. त्यानंतर आता फडणवीस वर्षा बंगल्यावर शिंदेंच्या भेटीसाठी पोहोचले. वर्षावरील अँटी चेंबरमध्ये दोघांमध्ये चर्चा झाली. सध्या वर्षावर शिवसेनेचे माजी मंत्री गुलाबराव देसाई, शंभुराज देसाई, दादा भुसे हजर आहेत.
Eknath Shinde: ६ महिने CM राहू द्या! शिंदेंनी शहांकडे केलेली मागणी; गृहमंत्र्यांनी तीन वाक्यांत विषय संपवला
गृह मंत्रालयाची जबाबदारी मिळणार असेल तरच उपमुख्यमंत्रिपद स्वीकारेन, अशी अट शिंदेंनी फडणवीस यांच्यासमोर ठेवल्याचं समजतं. विशेष म्हणजे याबद्दल दोन्ही नेत्यांमध्ये सकारात्मक चर्चा झाली आहे. त्यामुळे शिंदेंना गृह मंत्रालय मिळण्याची शक्यता आहे. गृह विभाग मिळावा म्हणून शिंदेंनी बरेच प्रयत्न केले. त्यांच्या या प्रयत्नांना यश मिळेल अशी चिन्हं आहेत. त्यामुळे नव्या सरकारमध्ये शिंदे उपमुख्यमंत्री म्हणून शक्तिशाली खात्यासह दिसतील.

फडणवीस लाडकं खातं सोडणार?
२०१४ मध्ये देवेंद्र फडणवीस पहिल्यांदा मुख्यमंत्री झाले. सुरुवातीला भाजपचं सरकार स्थापन झालं. मग त्या सरकारमध्ये शिवसेना सहभागी झाली. फडणवीस ५ वर्षे मुख्यमंत्री राहिले. हा संपूर्ण काळ त्यांनी गृह खातं आपल्याकडे ठेवलं. शिवसेनेला त्यांनी उपमुख्यमंत्रिपदही दिलं नाही. या सरकारमध्ये उपमुख्यमंत्रिपदच नव्हतं. शिवाय सेनेच्या मंत्र्यांना अतिशय दुय्यम खाती देण्यात आली.
Eknath Shinde: त्यांना सकाळी, संध्याकाळी शपथ घेण्याचा अनुभव! शिंदेंचा टोला; दादा म्हणाले, आमचं तेव्हा…
२०२२ मध्ये शिंदेंनी बंड केलं. त्यांनी ४० आमदारांना सोबत घेत उद्धव ठाकरेंची साथ सोडली. भाजपसोबत हातमिळवणी करत शिंदे थेट मुख्यमंत्री झाले. या सरकारमध्ये आपण सहभागी होणार नाही नसल्याचं फडणवीस आधी म्हणाले होते. पण नंतर दिल्लीहून सूचना आल्यानंतर फडणवीस यांनी उपमुख्यमंत्रिद स्वीकारलं. या सरकारमध्येही फडणवीस यांनी गृहमंत्रिपद स्वत:कडे ठेवलं. त्यामुळे फडणवीस सरकारमध्ये असताना गृहमंत्रिपद कायम स्वत:कडे ठेवतात असं भूतकाळ सांगतो.

मुख्यमंत्री भाजपचाच होणार हे निश्चित आहे. शिवसेनेच्या वाट्याला उपमुख्यमंत्रिपद जाणार आहे. मागील सरकारमध्ये भाजपनं अनेक महत्त्वाची खाती आपल्याकडे ठेवली होती. त्या खात्यांसाठी आता शिवसेना आक्रमक झाली आहे. उपमुख्यमंत्रिपदासह महत्त्वाची खाती मिळावीत यासाठी शिवसेनेनं दबाव वाढवला आहे. त्यामुळे खातेवाटपाचा तिढा कायम आहे.
Ajit Pawar: शिंदे रुसले, आता दादाही अडून बसले; दिल्लीत तळ ठोकला, शहांना भेटणार; मागण्यांची जंत्री समोर
२०२२ मध्ये राज्यात शिवसेना, भाजपचं सरकार आलं. ४० आमदार असलेल्या शिवसेनेला भाजपनं मुख्यमंत्रिपद दिलं. त्याबदल्यात बरीचशी महत्त्वाची खाती भाजपनं स्वत:कडे ठेवली. अर्थ, गृह, महसूल, सार्वजनिक बांधकाम विभाग भाजपच्या मंत्र्यांकडे होते. आता याच ४ शक्तिशाली खात्यांसाठी शिवसेना आग्रही आहे. उपमुख्यमंत्रिपद फडणवीसांकडे असताना त्यांच्याकडे असलेली खाती आता आम्हाला मिळावीत. आम्ही उपमुख्यमंत्रिपद स्वीकारतो, असा शिवसेनेचा पवित्रा आहे.

राज्य सरकारमध्ये गृह, अर्थ महत्त्वाची खाती मानली जातात. त्यानंतर महसूलचा क्रमांक लागतो. अर्थ खातं पुन्हा एकदा अजित पवारांच्या रुपात राष्ट्रवादी काँग्रेसकडे जाणार आहे. त्यामुळे शिवसेना गृह मंत्रिपदासाठी आग्रही आहे. पण भाजप गृह खातं सोडण्यास तयार नसल्यानं विषय ताणला गेला आहे. सध्याच्या घडीला वर्षावर शिंदे आणि फडणवीस यांची बैठक सुरु आहे. त्या बैठकीत काय निर्णय होणार याकडे लक्ष लागलं आहे.
भाजपचं सरकार आलंय, मारवाडीत बोल! मराठी महिलेकडे हट्ट धरणाऱ्या दुकानदाराला मनसेकडून चोप
गृह विभागासाठी इतकी चढाओढ का?
शिवसेना गृह विभागासाठी अतिशय आग्रही आहे. सरकारमध्ये असताना देवेंद्र फडणवीस यांनी गृह मंत्रालय कायम आपल्याकडे राखलं आहे. २०१४ ते २०१९ या कालावधीत फडणवीस मुख्यमंत्री होते. तेव्हाही फडणवीस यांच्याकडेच गृह खात्याची धुरा होती. २०२२ मध्ये फडणवीस शिंदेंच्या मंत्रिमंडळात उपमुख्यमंत्री झाले. त्यावेळीही त्यांनी गृहमंत्रिपद स्वत:कडे राखलं होतं. गृह मंत्रालय सांभाळणाऱ्या मंत्र्याकडे पोलीस प्रशासनाची सुत्रं असतात. पोलिसांची यंत्रणा संपूर्ण राज्यात कार्यरत असल्यानं सगळ्या भागातील खडानखडा माहिती गृहमंत्र्यांना असते.

एकनाथ शिंदे यांची प्रकृती काल खालावली होती. आज त्यांची तब्येत ठीक आहे. आज ते ठाण्यात येतील. भाजपचे नेते देवेंद्र फडणवीस, राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष अजित पवार यांच्यासोबत ते संयुक्त बैठक घेण्याची शक्यता. खातेवाटपाबद्दल सध्या जोरदार चर्चा सुरु आहे. त्या चर्चांना फुलस्टॉप देण्याचं काम शिंदे करतील, असं शिरसाट म्हणाले.
Avinash Jadhav: निवडणुकीत मनसेचा पालापाचोळा; राज ठाकरेंच्या डॅशिंग नेत्याचा राजीनामा; पराभव जिव्हारी
देवेंद्र फडणवीस उपमुख्यमंत्री असताना त्यांनी गृहमंत्रिपद स्वत:कडे ठेवलं होतं. आता भाजपकडून तुमच्या पक्षाला गृहमंत्रिपदाची ऑफर आहे. मग तुम्ही गृहमंत्रिपद मागणार का, असा प्रश्न शिरसाट यांना विचारण्यात आला. त्यावर आम्ही गृहखात्याची मागणी केलेलीच आहे. नैसर्गिक न्यायानं आम्हाला गृह मंत्रालय मिळायलाच हवं. ते गरजेचंच आहे, असं शिरसाटांनी म्हटलं.

आम्ही मागणी केली. त्यांनी लगेच खातं दिलं, असं होत नाही. त्यासाठी बैठक, चर्चा व्हावी लागते. एकनाथ शिंदे आज परतत आहेत. ते मुंबईत आल्यावर महायुतीची बैठक होईल. त्यात खातेवाटपावर चर्चा करण्यात येईल. गृह खात्याची मागणी आम्ही केलेलीच आहे. तीन नेते बैठक घेऊन त्यामध्ये या संदर्भातील निर्णय घेतील, असं शिरसाट यांनी सांगितलं.
Mohan Bhagwat: तर समाजच नष्ट होईल! भागवतांकडून चिंता व्यक्त; म्हणाले, प्रत्येक दाम्पत्याला किमान…
गृहखात्यापासून शिवसेना कायम लांबच
१९९५ मध्ये राज्यात शिवसेना, भाजप युतीचं सरकार आलं. त्यात मुख्यमंत्रिपद सेनेकडे होतं. तर उपमुख्यमंत्रिपद भाजपकडे होतं. त्यावेळी गृहमंत्री भाजपचे गोपीनाथ मुंडे होते. २०१४ ते १०१९ या कालावधीत राज्यात देवेंद्र फडणवीसांचं सरकार होतं. या सरकारमध्ये शिवसेना होती. पण ज्युनियर पार्टनर असलेल्या सेनेला गृहमंत्रिपद देण्यात आलं नाही.

२०२२ मध्ये शिंदेंच्या बंडामुळे भाजपला सत्ता मिळाली. भाजपनं मुख्यमंत्रिपद सेनेला दिलं. उपमुख्यमंत्रिपदासह गृहमंत्रिपद मात्र स्वत:कडे ठेवलं. आता भाजप शिवसेनेला उपमुख्यमंत्रिपद देत आहे. पण १९९५ आणि २०२२ प्रमाणे त्यांना गृहमंत्रिपद देण्यास तयार नाही. फडणवीस उपमुख्यमंत्री असताना त्यांनी गृहमंत्रिपद स्वत:कडे ठेवलं. तोच पॅटर्न, तोच न्याय आताही लागू करा, अशी मागणी शिवसेनेची आहे.

सत्ता स्थापनेसाठी भाजप नेतृत्त्व घेईल तो निर्णय मला आणि माझ्या शिवसेनेला मान्य असेल, असं शिंदे दोनच दिवसांपूर्वी पत्रकार परिषदेत म्हणाले. माझ्याकडून कोणताही अडसर येणार नाही, असं शिंदेंनी स्पष्ट केलं. त्यामुळे शिंदेंनी मुख्यमंत्रिपदावरील दावा सोडल्याची चर्चा झाली. यानंतर काल शिंदे दिल्लीला गेले होते. तिथे त्यांनी केंद्रीय मंत्री अमित शहांशी चर्चा केली. यावेळी त्यांच्यासोबत देवेंद्र फडणवीस, अजित पवार उपस्थित होते.
…आणि म्हणून शिंदे गेले गावाला! निघण्यापूर्वी आव्हाडांकडे ‘मन की बात’, वर्षावर काय घडलं आज?
मुख्यमंत्रिपद सोडणाऱ्या शिवसेनेला उपमुख्यमंत्रिपदाची ऑफर आहे. शिंदेंनी उपमुख्यमंत्रिपद व्हावं अशी भाजप नेत्यांची इच्छा आहे. काल झालेल्या बैठकीत शिंदेंनी अमित शहांसमोर त्यांच्या चार प्रमुख मागण्या ठेवल्या. शिवसेनेला कॅबिनेट, राज्यमंत्री अशी मिळून १२ मंत्रिपदं मिळावीत. विधान परिषदेचं सभापतीही शिवसेनेला मिळावं, अशा मागण्या शिंदेंनी शहांसमोर ठेवल्या. महायुती-१ सरकारमध्ये शिवसेनेकडे नऊ मंत्रिपदं होती. या सरकारच्या कालावधीत मंत्रिमंडळातील सदस्य संख्या २८ इतकी होती. ती कमाल ४३ इतकी ठेवता येते.
तीन दिवस लगबग, ‘वर्षा’वर लक्षवेधी हालचाली; अखेर त्यांना अश्रू अनावर, शिंदे निघताच ढसाढसा रडले
पालकमंत्रिपदांचं वाटप करताना शिवसेनेचा योग्य सन्मान राखला जावा. खाते वाटपात गृह, नगर विकास विभाग शिवसेनेला मिळावेत, अशाही मागण्या शिंदे यांच्याकडून करण्यात आलेल्या आहेत. नगर विकास खातं याआधी शिंदे यांच्याचकडे राहिलं आहे. पण गृह खातं फडणवीसांनी सांभाळलं आहे. २०१४ ते २०१९ या कालावधीत फडणवीस मुख्यमंत्री होते. तर २०२२ ते २०२४ या कालावधीत फडणवीस उपमुख्यमंत्री राहिले. या दोन्ही कार्यकाळात त्यांनी गृह मंत्रालय स्वत:कडे ठेवलं. गृह मंत्रालय अतिशय महत्त्वाचं मानलं जातं. त्यामुळे भाजप हे खातं शिंदेंसाठी सोडण्याची शक्यता अतिशय कमी आहे.