central govt - TEJPOLICETIMES

Nashik Air Pollution : शहरातील खड्डेमय रस्ते आणि त्यामुळे हवेत वाढलेले धुळीचे प्रमाण, वाहनांमधून होणारे प्रदूषण वायु गुणवत्ता निर्देशांक वाढीस कारणीभूत ठरले आहे. त्यामुळे नाशिकच्या हवा शुद्धतेसाठी पालिकेला नव्याने आराखडा आखावा लागणार आहे.

महाराष्ट्र टाइम्स

AQI AI

नाशिक : केंद्र सरकारच्या ‘एन कॅप’ योजनेअंतर्गत नाशिकच्या हवा शुद्धतेसाठी कोट्यवधी खर्चुनही शहरातील हवेची गुणवत्ता कमालीची खालावल्याचे समोर आले आहे. नाशिकपेक्षा हैदराबाद, चेन्नई, अहमदाबाद, बेंगळुरू या शहरांची हवा अधिक शुद्ध असल्याने शहर ‘स्वच्छ सुंदर हरित नाशिक’ची विरुदावली गमावण्याच्या मार्गावर आहे. नाशिक शहरातील वायू गुणवत्ता निर्देशांक अर्थात, एक्यूआय ११३ वर पोहोचला असून, जगभरातील वायू प्रदूषित शहरांमध्ये नाशिकचा क्रमांक २७४ झाला आहे. शहरातील खड्डेमय रस्ते आणि त्यामुळे हवेत वाढलेले धुळीचे प्रमाण, वाहनांमधून होणारे प्रदूषण वायु गुणवत्ता निर्देशांक वाढीस कारणीभूत ठरले आहे. त्यामुळे नाशिकच्या हवा शुद्धतेसाठी पालिकेला नव्याने आराखडा आखावा लागणार आहे.

वाढते शहरीकरण, औद्योगीकरणामुळे दिवसागणिक रस्त्यांवर वाढणारी वाहनांची संख्या अन् त्यातून निर्माण होणाऱ्या प्रदूषणाच्या समस्या हे एक दुष्टचक्र बनले आहे. या नागरिकांच्या दुष्टचक्रामुळे आरोग्याच्या समस्यांमध्ये वाढ होत असल्यामुळे हवेतील प्रदूषण कमी करण्यासाठी कार्बन उत्सर्जन कमी करण्याचा निर्णय घेत केंद्राने विविध उपाययोजना सुरू केल्या आहेत.

ठेकेदारांचंच चांगभलं…
हवेतील प्रदूषणाची पातळी कमी करून शुद्ध हवानिर्मिती करण्यासाठी स्थानिक स्वराज्य संस्थांना आर्थिक मदत देऊ केली असून, पालिकेलाही ८७ कोटींचा निधी दिला आहे. त्यापैकी महापालिकेने आतापर्यंत ४५ कोटींचा निधी खर्चही केला आहे. परंतु, केंद्रीय व राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळातर्फे हवेच्या गुणवत्तेच्या दैनंदिन मोजणीत या निधीतून शहराची हवा शुद्ध होण्याऐवजी ठेकेदारांचंच चांगभलं झाल्याचे समोर आले आहे.
विधान परिषदेतील ४ सदस्य विधानसभेत; निवडणुकीच्या आखाड्यामध्ये ठरले यशस्वी, चारही उमेदवार महायुतीचे
प्रमुख शहरांतील एक्यूआय
शुद्ध हवेसाठी शहराचा एक्यूआय ५० च्या आत असावा लागतो. मात्र, नाशिकचा एक्यूआय ११३ वर पोहोचला असून, तो वाईट मानला जातो. मुंबई- १२१ एक्यूआय, – कोलकाता १२६, हैदराबाद १०३, चेन्नई- ११२, अहमदाबाद- १०९, – बेंगळुरू ९१ असा देशातील प्रमुख शहरांचा एक्यूआय असून, नाशिकची – हवा मुंबईच्या खालोखाल घसरल्याचे समोर आले आहे.

आरोग्यावर विपरित परिणाम
नाशिकमध्ये केटीएचएम कॉलेज येथे जुलै २००५ पासून हवेची गुणवत्ता मापन यंत्र कार्यरत असून, खासगी संस्थांचीदेखील गुणवत्ता मापक यंत्रे आहेत. त्यातून हाती आलेली आकडेवारी ‘स्वच्छ सुंदर हरित नाशिक’च्या ब्रीदवाक्यास हरताळ फासणारी ठरली आहे. हवेची गुणवत्ता घसरल्याने दम्याचा आजार असलेल्या रुग्णांसह संवेदनशील लोकांच्या आरोग्यावर त्वरित परिणाम जाणवू शकतात. प्रदीर्घ काळ संपर्कात राहिल्यास निरोगी लोकांना किरकोळ ते मध्यम लक्षणे अनुभवायला येऊ शकतात. हे टाळायचे असल्यास घराबाहेरील कामे मर्यादित ठेवा, असा सल्ला तज्ज्ञांकडून दिला जात आहे.
विदर्भात २३ आमदार मंत्रिपदाच्या स्पर्धेत; भाजपकडून १६, शिवसेनेतून तीन तर राष्ट्रवादीकडून चौघे दावेदार
हवा शुद्धता मापक ‘एक्यूआय’ स्थिती
■० ते ५० चांगला
■ ५१ ते १०० मध्यम
■ १०१ ते २०० वाईट
■ २०१ ते ३०० आरोग्यास अपायकारक
■३०१ ते ४०० अत्यंत धोकादायक

केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कृती कार्यक्रमांतर्गत शहराच्या हवा शुद्धतेसाठी विविध उपाययोजना केल्या जात आहेत. लवकरच त्याचे सकारात्मक परिणाम दिसून येतील. – अजित निकत, उपायुक्त (पर्यावरण), महापालिका

लेखकाबद्दलकिशोरी तेलकर किशोरी तेलकर, महाराष्ट्र टाइम्स ऑनलाइनमध्ये कन्सल्टंट म्हणून कार्यरत असून पत्रकारितेमध्ये पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केले आहे. ऑनलाइन माध्यमांमध्ये फ्रीलान्सिंगचा २ वर्षांचा अनुभव आहे आणि आता मटा ऑनलाइनमध्ये आहे. जनरल बातम्यासोबतच गुन्हेगारीविषयक बातम्यांमध्ये रस…. आणखी वाचा

म. टा. प्रतिनिधी, छत्रपती संभाजीनगर : गेल्या वर्षी हज यात्रेदरम्यान सौदी अरेबिया येथील हवामानात बदल होऊन तापमान वाढ झाल्याने अनेक हाजींचा हज यात्रेदरम्यान मृत्यू झाला होता. हवामानात होणाऱ्या या बदलांचा विचार करून केंद्र सरकारने वयोवृद्धांसाठीच्या हज यात्रेच्या नियमांमध्येमध्ये महत्त्वाचा बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. हज पॉलिसी २०२५ मध्ये आता ६५ वर्षांवरील हज यात्रेकरूंना थेट हज यात्रेला जाता येणार आहे. याशिवाय हज कमिटी ऑफ इंडियाच्या माध्यमातून हज यात्रेला जाणाऱ्यांच्या कोटा कमी करण्यात आला आहे.

देशभरातून जाणाऱ्या एकूण हाजींच्या संख्येपैकी ३० टक्के यात्रेकरूंना खासगी टूर ऑपरेटरच्या माध्यमातून थेट हज यात्रेला जाण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. दर वर्षी हज यात्रेबाबत हज पॉलिसी जाहीर करण्यात येते. आगामी वर्षासाठी हज पॉलिसी २०२५ जाहीर करण्यात आली आहे. या हज पॉलिसीमध्ये वर्ष २०२४ पर्यंत लागू असलेले काही नियमांमध्ये बदल करण्यात आला आहे. पूर्वीच्या हज यात्रेदरम्यान आलेल्या अनुभवावरून नवीन पॉलिसी तयार करण्यात आली आहे. दर वर्षी हज यात्रेला जाणाऱ्या हाजींचा कोटा जाहीर करण्यात येतो. या हाजींच्या कोट्यामध्ये आतापर्यंत ९० टक्के हज कमिटीच्या माध्यमातून हज यात्रेला प्रवासी वर्ष २०२४ पर्यंत जात होते. फक्त १० टक्के प्रवाशांना खासगी टूर ऑपरेटरच्या माध्यमातून जाण्यासाठी परवानगी देण्यात आली होती. मात्र यंदा या कोटामध्ये बदल करण्यात आला आहे. आगामी २०२५ ला हज कमिटी ऑफ इंडियाच्या माध्यमातुन ७० टक्के हज यात्रेकरून हज यात्रेला जातील. तर ३० टक्के हज यात्रेकरून खासगी टूर ऑपरेटरच्या माध्यमातून हज यात्रेला जाणार आहे. खासगी टूर ऑपरेटरच्या माध्यमातून जाणाऱ्या हाजींसाठी टूर ऑपरेटरच्या माध्यमातून सुविधा देण्यात येते. या सुविधांमध्ये जास्तीचे पैसे भरून हाजींना जास्त सुविधा मिळणार आहे.

गेल्या वर्षी सौदी अरेबीया या देशात तापमानाने उच्चांक गाठला होता. अचानक तपामान वाढल्याने, हज यात्रेसाठी आलेल्या हाजींची तब्येत बिघडली होती. हज यात्रेदरम्यान २५ किमीचे अंतर हज यात्रेकरूंना पायी जावे लागते. हज यात्रा पॉलिसी २०२४ मध्ये; तसेच त्याच्या पूर्वी ७० वर्षांवरील प्रवाशांची थेट हज यात्रेसाठी निवड करण्यात येत होती. मात्र, तापमानात होत असलेल्या बदलांचा विचार करून आता हज यात्रेसाठी इच्छुक असलेल्या ६५ वर्षांवरील प्रवाशांना यंदाच्या वर्षी थेट हज यात्रेला जाता येणार आहे. हा नियम बदलल्यामुळे अनेक इच्छुकांना हज यात्रेला जाण्याची संधी उपलब्ध होणार आहे.
Chhatrapati Sambhajinagar: पत्नी हट्टाला पेटली, सासरचे ऐकेना; रोजचीच किटकिट, वैतागून पतीचं धक्कादायक पाऊल, काय घडलं?
आता हुज्जाज नाही तर हज इन्स्पेक्टर

हज यात्रेकरूंना हज यात्रेची माहिती व्हावी. त्यांना मदत व्हावी. यासाठी केंद्र किंवा राज्य शासनाच्या विविध विभागात काम करणाऱ्या कर्मचारी अधिकारी यांची नेमणुक खादीमुल हुज्जाज म्हणून करण्यात येत होती. सदर खादीमुल हुज्जाज हे हज यात्रेपूर्वी; तसेच हज यात्रेच्या दरम्यान देशातून हज यात्रेला जाणाऱ्या हाजींच्या मदतीसाठी उपलब्ध करून देण्यात होते. सदर खादीमुल हुज्जाज यांच्या पदनामात बदल करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. वर्ष २०२५ च्या हज यात्रेमध्ये खादीमुल हुज्जाज ऐवजी हज इन्स्पेक्टर असे पदनाम या मदतीसाठी नेमलेल्या कर्मचारी अधिकारी यांना दिले जाणार आहे. सदर पद हे हज यात्रेदरम्यान किंवा हज यात्रेपर्यंतच ठेवण्यात येणार आहे.

छत्रपती संभाजीनगरचा एम्बार्केशन पॉइंटमध्ये समावेश

आगामी २०२५ च्या हज पॉलिसीमध्ये देशभरात २० विमानतळांवरून हज यात्रेला हज यात्रेकरूंना जाण्यासाठी इन्बारकेशन पॉईट देण्यात आलेले आहे. आगामी २०२५ साठी २० एम्बार्केशन पॉइंटच्या यादीत छत्रपती संभाजीनगर विमानतळाचा समावेश करण्यात आला आहे. मराठवाड्यातून हज यात्रेसाठी जाणाऱ्या इच्छुकांना छत्रपती संभाजीनगर एम्बार्केशन पॉइंटची निवड करता येणार आहे.