Badlapur Assault : विद्यार्थी आणि शिक्षक यांच्यातील महत्त्वाचा दुवा असलेला ‘शिपाई काका’ हा घटक हरवत असून त्याचा थेट परिणाम विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षेवर होत असल्याचे मुख्याध्यापकांचे म्हणणे आहे.
बदलापूर घटनेतील आरोपी कंत्राटी कर्मचारी होता. मागील काही वर्षांपासून सरकारने खासगी अनुदानित शाळांमधील शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांसाठी निधी उपलब्ध नसल्याचे सांगत, दरमहा केवळ १० हजार रुपयांचीच तजवीज केली होती. शाळा प्रशासनालाही मासिक १० हजार रुपयांमध्ये शिपाईपदावरील माणूस नेमून त्याला निवृत्तीवेतन व इतर लाभ देणे शक्य नव्हते. त्यामुळे बहुतांश खासगी अनुदानित शाळांमध्ये कंत्राटी तत्त्वावर शिपायांची भरती झाली, असे बृहन्मुंबई मुख्याध्यापक संघटनेचे अध्यक्ष संजय पाटील यांनी स्पष्ट केले. बदलापूरच नाही, तर याआधी शाळांमध्ये घडलेल्या अशा गैरप्रकारांमध्ये कंत्राटी तत्त्वावर सेवेत असलेल्यांकडून गंभीर गुन्हे घडल्याचे समोर आले आहे. राज्य सरकारने खासगी अनुदानित शाळांनाच नाही, तर राज्यभरातील सर्वच शाळांना पूर्णवेळ शिपाई नेमण्याचे निर्देश देणे गरजेचे आहे, अशी मागणीही पाटील यांनी या निमित्ताने केली.
…तर बदलापूरमधला अत्याचार टळला असता? मुख्याध्यापक संघटनेचं थेट मर्मावरच बोट
कायमस्वरूपी शिपाई का महत्त्वाचे?
शिपाई हा मुख्याध्यापकांसाठी सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यासारखा असतो. तो सतत शाळेत फिरत असतो, त्याचे अनेक गोष्टींकडे बारकाईने लक्ष असते. एखादा विद्यार्थी आगळीक करत असेल, तर त्याला दटावण्याचे कामही शिपाई करतात. त्यामुळे शाळा या परिसंस्थेत शिपाई हा महत्त्वाचा घटक असतो. तो शाळेच्या कायमस्वरूपी सेवेत असेल, तर तो आणखी मनापासून काम करतो. तसेच त्याच्या वेतनापासून नोकरीपर्यंत अनेक गोष्टी शाळा प्रशासनाच्या हाती असल्याने तो शाळेला उत्तरदायी असतो.
विद्यार्थ्यांसाठी ‘सदिच्छादूत’
शिपाई हे विद्यार्थ्यांसाठी शाळांमधील ‘फर्स्ट पॉइंट ऑफ काँटॅक्ट’ असतात. शिक्षकांपेक्षाही विद्यार्थ्यांचा शिपायांसोबत जास्त संबंध येतो. त्यामुळे त्यांच्यात एक वेगळे नातेही असते. मधल्या सुट्टीची आणि शाळा सुटल्याची घंटा वाजवणारे शिपाईकाका विद्यार्थ्यांसाठी अधिक महत्त्वाचे असतात. अनेक माजी विद्यार्थी शाळेत आल्यानंतर शिक्षकांच्याही आधी शिपाईकाका किंवा शिपाईमामांना भेटतात. मधल्या सुट्टीत शाळेच्या प्रवेशद्वाराकडे सरकणाऱ्या विद्यार्थ्यांवर करडी नजर ठेवणारे, उशिरा आलेल्या विद्यार्थ्यांना नजरेनेच दमात घेणारे आणि खेळाच्या मैदानात पडल्यावर जखमेवर ‘लाल औषध’ लावणारे शिपाईकाका हे विद्यार्थ्यांसाठी सदिच्छादूत असतात.