Online Fraud : वीज बिल पेमेंट ते डिस्काउंटची ऑफर, अशी केली जातेय फसवणूक, फ्रॉडपासून दूर राहण्याच्या टिप्स

By tejpolicetimes On Apr 12, 2023

Cyber Crime Frauds : काही दिवसांपूर्वीच एका हटके स्कॅममुळं सर्वांच्याच भुवया उंचावल्या. एका महिलेनं ट्रेनचं तिकीट कॅन्सल करण्यासाठी कस्टमर केअरला फोन लावला, पण तो फोन थेट स्कॅमरला लागला असून तिला रिफंड मिळायचं तर सोडाच उलट लाखो रुपये अगदी काही मिनिटांत तिच्या अकाऊंटमधून स्कॅमरने लंपास केले. असेच कितीतरी सायबर क्राईम्स दररोज समोर येत आहेत. आजकाल सर्व काही डिजीटल होत असताना आपण बरेच पेमेंटही ऑनलाईन करतो. ऑनलाईन पेमेंटमध्ये OTP लागतो. दरम्यान या वाढत्या पेमेंट्समुळे OTP फ्रॉड वाढत आहे. तसंच कितीतरी सोशल मीडिया साईट्समुळे सेक्सटॉर्शनची प्रकरणं ही वाढत आहेत. काही दिवसांपूर्वीच एका ६५ वर्षीय व्यक्तीला मॅरेज साईटवरुन तरुणीने गंडा घातल्याचं प्रकरण आलं होतं. दरम्यान अशाचप्रकारच्या ऑनलाईन फ्रॉड्स आणि त्यांच्यापासून वाचायचं कसं? याबद्दल जाणून घेऊ…

कोण-कोणत्या प्रकारे होऊ शकते फसवणूक?

तर व्हिडिओ कॉलद्वारे ब्लॅकमेल करणे किंवा तुमच्या नावावर कर्ज घेऊन फसवणूक करणे. अशा ऑनलाईन स्कॅमच्या अनेक पद्धती अलीकडच्या काळात समोर आल्या आहेत. इंटरनेट आणि स्मार्टफोनच्या या जगात आपल्याला सर्वत्रच हे स्कॅमर्स दिसून येतात. हे सर्व स्कॅमर्स एक-दोन नव्हे तर डझनभर मार्गांनी लोकांची फसवणूक करत आहेत. यातील काही पद्धती आपल्याला माहित आहेत, तर अशाही अनेक पद्धती असू शकतात, ज्यांची अद्याप नोंद झालेली नाही.सध्यातरी ओटीरी फ्रॉड, इमेल फ्रॉड, फिशिंग, सेक्सटॉर्शन याप्रकारे फसवणूक केली जात आहे.

वाचाः Phone Hacked: ‘या’ पाच गोष्टी होत असतील तर समजा हॅक झालाय तुमचा फोन, होऊ शकतो मोठा तोटा

OTP फसवणूक

ही फसवणूक सध्या सर्वाधिक होताना दिसते. स्कॅमर्स बरीच शक्कल लढवून या फसवणुकीला अनेक प्रकारे अंमलात आणत आहेत. जसंकी काही प्रकरणांमध्ये ते तुम्हाला थेट OTP विचारतात, तर काहींमध्ये ते तुम्हाला प्रोडक्ट परत करण्याच्या नावावर OTP विचारतात. अशी अनेक प्रकरणे यापूर्वीही समोर आली आहेत. या प्रकारच्या फसवणुकीत स्कॅमर कॅश ऑन डिलिव्हरी ऑर्डर घेऊन तुमच्या घरी पोहोचतात. जेव्हा लोक प्रोडक्ट घेण्यास नकार देतात, तेव्हा ती ऑर्डर रद्द करण्यासाठीही ते बनावट कस्टमर केअरच्या नावाने ओटीपी पाठवतात, तो ओटीपी शेअर करताच तुमचे बँक अकाऊंट लुटले जाते.

वाचा: घराचं होईल थिएटर! Home Theater घ्यायचा विचार करताय? १० हजारांच्या आत हे आहेत बेस्ट ऑप्शन

कस्टमर केअर फ्रॉड

आजकाल काही माहिती हवी असल्यास आपण सर्रास गुगलचा वापर करतो. म्हणजेच एखाद्या ठिकाणाचा पत्ता तिथला नंबर हवा असल्यास गुगलचाच वापर होतो. दरम्यान स्कॅमर्स बनावट वेबसाइटद्वारे Google वर बनावट ग्राहक सेवा क्रमांक म्हणजेच फेक कस्टमर केअर नंबर नोंदवतात. अशा स्थितीत, जेव्हा एखादी व्यक्ती कस्टमर केअर नंबर शोधते तेव्हा अनेक वेळा या बनावट वेबसाइट्स आधी दिसतात. ज्यानंतर एखाद्याने या फसवणूक करणाऱ्यांना कस्टमर केअर म्हणून फोन करताच ते त्यांची फसवणूक करतात. अलीकडेच, असा एक प्रकार उघडकीस आला. ज्यामध्ये एका महिलेने रेल्वे तिकीट रिफंडसाठी IRCTC कस्टमर केअरचा नंबर शोधला. घोटाळेबाजाने त्यांची फसवणूक करून पाच लाख रुपयांना तिला लुटले.

वाचा: कमी बजेटमध्ये स्मार्टफोन हवाय? टेन्शन नाही, १० हजार रुपयांच्या आत आहेत हे ५ बेस्ट स्मार्टफोन्स

फिशिंग लिंक पाठवून घातला जातो गंडा

फोन, सोशल मीडिया अकाऊंट अशा विविध संपर्क करण्याच्या प्रकारातून स्कॅमर्स गंडा घालतात. या सर्व हल्ल्यांत फ्रॉड लिंकचा वापर होतो. हीच असते फिशिंग लिंक. फोनवरुन होणारे घोटाळे हे ‘विशिंग’ म्हणून तर सोशल मीडियावरील स्कॅमना ‘स्मिशिंग’ म्हणतात. फिशिंग करताना फिशिंग ज्या व्यक्तीची करणार असतात त्याला स्कॅमर्स फिशिंग लिंक SMS द्वारे ऑफरच्या स्वरुपात पाठवतात. या प्रकारच्या घोटाळ्यात, वापरकर्त्यांना दोन प्रकारे लक्ष्य केले जाते. पहिल्या प्रकारात एखादी जाहिरातीच्या स्वरुपात क्लिक करताच एखादं अॅप फोनमध्ये इन्स्टॉल होतं. तर दुसऱ्या प्रकारात फेक वेबसाईटवर चूकीने युजर्स स्वत:च आपली माहितती स्कॅमर्सना देतात. या प्रकारात युजर्सना असं वाटचं की त्याची माहिती मूळ वेबसाइटवर जात आहे. पण तसं होत नाही. वापरकर्त्यांनी प्रविष्ट केलेले सर्व तपशील स्कॅमरपर्यंत पोहोचतात आणि नंतर त्यांची फसवणूक होते.

वाचाः Window AC ला बाहेरच्या बाजुने का लावतात, कधी विचार केलाय?, जाणून घ्या नेमकं कारण

सिम स्वॅपिंग माहित आहे का?

सिम स्वॅपिंगची पद्धत देखील खूप प्रसिद्ध आहे. सिम स्वॅपिंग किंवा कार्ड स्वॅपिंगमध्ये, स्कॅमर प्रथम त्याच्या टार्गेटबद्दल सर्व तपशील गोळा करतात. या माहितीच्या आधारे, स्कॅमर वापरकर्त्याच्या नावाने डुप्लिकेट सिम कार्ड खरेदी करतात. स्कॅमर वापरकर्त्याचे तपशील मिळविण्यासाठी सोशल मीडिया, फिशिंग लिंक आणि इतर पद्धती वापरतात. वापरकर्त्याची संपूर्ण माहिती गोळा होताच. स्कॅमर टेलिकॉम ऑपरेटरशी संपर्क साधतात आणि त्यांना त्यांच्या जाळ्यात अडकवून डुप्लिकेट सिम कार्ड मिळवतात. जेव्हा एखाद्या वापरकर्त्याचे सिम कार्ड त्यांच्या हातात जाते, तेव्हा स्कॅमर आधीच सक्रिय बँकिंग सेवांच्या मदतीने त्यावर व्यवहार चालू करतात. ज्यानंतर या कार्डच्या मदतीने स्कॅमर्स ऑनलाईन व्यवहार करुन गंडा घालतात.

वाचाः Jio ची भन्नाट ऑफर, ९१ रुपयांमध्ये अनलिमिटेड कॉलिंगसोबत OTT आणि बरच काही…

‘लाईक करा पैसे मिळवा’ स्कॅम

या प्रकारच्या स्कॅमला आजकाल अनेकजण बळी पडत आहेत. यामध्ये स्कॅमर लोकांना YouTube वर चॅनल सबस्क्राईब करण्याची ऑफर देतात आणि व्हिडिओ लाइक करण्याच्या बदल्यात पैसे देतात. वापरकर्त्याला अडकवण्यासाठी, सुरुवातीला स्कॅमर काही व्हिडिओंसाठी पैसे देखील देतात, जेणेकरून कोणालाही त्यांच्यावर संशय येऊ नये.पण नंतर सर्व माहिती गोळा केल्यावर आणखी आमिष दाखवून ऑनलाईन गंडा स्कॅमर्स घालतात. पुण्यात काही काळापूर्वीच एका वृद्ध व्यक्तीला अशाचप्रकारे लुटलं होतं, त्यांना एका लाईकसाठी ५० रुपयांचं आमिष स्कॅमर देत होता.

वाचाः एकच नंबर! ७५ इंचाच्या टीव्हीवर मिळवू शकता ६५ हजारांची सूट, काय आहे ऑफर?

स्कॅम्सपासून कसं वाचाल?

आता प्रश्न येतो की तुम्ही या ऑनलाईन फसवणूकीच्या जाळ्यातून स्वत:ला कसं प्रोटेक्ट कराल.तर इंटरनेटच्या या जगात, सायबर फसवणुकीचा सापळा प्रत्येक पायरीवर आहे, त्यामुळे ते टाळण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे सावधगिरी आणि दक्षता. तुम्हाला काही गोष्टींची काळजी घ्यावी लागेल, जेणेकरून तुम्ही घोटाळ्यापासून वाचू शकाल. तर सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे सोशल मीडियावर तुमची वैयक्तिक माहिती शेअर करताना काळजी घ्या. स्कॅमर सोशल मीडियावरून तुमचा तपशील चोरू शकतात. आपण इच्छित असल्यास, आपण आपले तपशील लपविलेले किंवा खाजगी देखील ठेवू शकता. तसंच कोणत्याही अज्ञात लिंकवर क्लिक करू नका. हा सायबरच्या दुनियेतील मूलभूत नियम आहे, जो तुम्हाला सुरक्षित ठेवतो. अज्ञात लिंकवर क्लिक करून तुम्ही फिशिंगचे बळी होऊ शकता. कस्टमर केअर नंबर शोधताना काळजी घ्या. शक्य असल्यास, त्या प्लॅटफॉर्मच्या अधिकृत अॅपवरूनच ग्राहक सेवा क्रमांक काढून टाका. गुगलवर सर्च करून वेबसाइटवरून नंबर घेतला तरी नीट तपासा. जसे की वेबसाइटचे नाव काय आहे. नंबर टोल फ्री आहे की खाजगी? तुमच्या स्मार्टफोनवर कोणतेही अज्ञात अॅप डाउनलोड करू नका. यामुळे, स्कॅमरना तुमच्या फोनवर प्रवेश मिळतो.कधीच कोणालाही आपला OTP शेअर करू नका. काही प्रकरणांमध्ये तुम्हाला OTP सांगावा लागतो, त्यामुळे अशा प्रकरणांमध्ये फोनवर प्राप्त झालेला OTP कशासाठी आहे ते तपासा. मेसेज न वाचता तुमचा OTP कोणालाही पाठवू नका.

वाचा: PAN-AADHAAR Link : पॅन-आधार लिंक करण्याची शेवटची तारीख ३० जून, या सोप्या स्टेप्स करा फॉलो

Source link

Online Fraud : वीज बिल पेमेंट ते डिस्काउंटची ऑफर, अशी केली जातेय फसवणूक, फ्रॉडपासून दूर राहण्याच्या टिप्स

कोण-कोणत्या प्रकारे होऊ शकते फसवणूक?

​OTP फसवणूक

​कस्टमर केअर फ्रॉड​

​फिशिंग लिंक पाठवून घातला जातो गंडा

​सिम स्वॅपिंग माहित आहे का?