SDM ज्योती मौर्यने केलेल्या कृत्यानंतर सर्च होतेय SDM करिअर, जाणून घ्या या पद आणि त्याच्या पगाराविषयी

By tejpolicetimes On Jul 10, 2023

देशात कोणत्याही जिल्ह्यातील प्रशासकीय प्रमुख हा त्या जिल्ह्यातील ‘जिल्हाधिकारी (Divisional Magistrate म्हणजेच DM)’ म्हणजेच ‘कलेक्टर (Collector) असतो. जिल्ह्यात कायदा व सुव्यवस्था राखणे, महसूल, निवडणूक आणि जिल्ह्यातील विविध व्यवस्थापन करण्याची जबाबदारी त्यांच्याकडे असते, शिवाय, ‘जिल्हा दंडाधिकारी’ म्हणूनही ते काम करतात.

तर, डीएम पदाखालोखाल तेवढेच महत्त्वाचे आणि डीएम इतकेच महत्त्व आणि अधिकार असणारे पद एसडीएम (Sub Divisional Magistrate – SDM) म्हणजेच उप जिल्हा दंडाधिकारी’. एसडीएमला विभाग स्तरावरचे सर्व अधिकार असतात.डीएम आणि एसडीएम ही दोन्ही पद अत्यंत महत्त्वाची आणि जबाबदारीची असतात. राज्यातील प्रत्येक जिल्ह्याच्या प्रत्येक उपविभागात एक SDM असतो जो सर्व तहसीलदारांवर नियंत्रण ठेवतो.

एसडीएम बनण्यासाठी :

SDM हा उच्च स्तरावरील अधिकारी असतो. त्याची नेमणूक स्पर्धापरीक्षांच्या माध्यमातून केली जाते. SDM अधिकाऱ्यांची भरती करण्यासाठी महाराष्ट्र मध्ये MPSC (Maharashtra Public Service Corporation) ही परीक्षा घेतली जाते. या परीक्षेत SDM सोबत अजून बऱ्याच अधिकारी पदांची भरती केली जाते.

(वाचा : ISRO Recruitment 2023: इस्रोमध्ये वैज्ञानिक व अभियंता पदासाठी भरती; तब्बल ६१ जागांसाठी अर्ज करण्याची संधी)

ही असते पात्रता :

० उपजिल्हाधिकारी होण्यास वयाची १८ वर्षे पूर्ण झालेली असणे आवश्यक असते.
० एमपीएससीच्या नियमांनुसार राखीव प्रवर्गातील उमेदवार ही परीक्षा वयाच्या १८ ते ३८ पर्यंत देऊ शकतात.
० तर इतर उमेदवार वयाच्या १८ ते ४३ व्य वर्षांपर्यत ही परीक्षा देऊ शकतात.
० एमपीएससीच्या नियमांनुसार राज्यसेवा परिसखा देण्यासाठी काही मर्यादा घालून देण्यात आल्या आहेत.
० सर्वसाधारण प्रवर्गातील उमेदवारांना ६ वेळा, ओबीसीसी व इतर प्रवर्गातील उमेदवारांना नऊ वेळा तर, एससी आणि एसटी प्रवर्गातील उमेदवारांना अमर्यादवेळा ही परीक्षा देता येते.

अशी असते परीक्षा :

SDM पदासाठी भरती केंद्रीय लोकसेवा आयोग (UPSC) आणि राज्यांच्या लोकसेवा आयोगांद्वारे केली जाते. SDM बनण्यासाठीची परीक्षा तीन टप्यात पूर्ण होते. पुर्व परीक्षा, मुख्य परीक्षा आणि मुलाखतीनंतर उमेदवारांची एसडी पदासाठी नियुक्ती केली जाते. सोबतच, PCS (Provincial Civil Service) आयोजित परीक्षांच्या माध्यमातूनही या पदासाठी नियुक्ती केली जाऊ शकते.

SDM हे राज्य नागरी सेवा परीक्षेतील सर्वात मोठे पद आहे. या परीक्षेत यशस्वी झालेल्या उमेदवारांची उपविभागीय दंडाधिकारी (SDM) पदावर नियुक्ती केली जाते. त्याच वेळी, आयएएस अधिकाऱ्याला त्याच्या संवर्गातील प्रशिक्षणादरम्यान किंवा नंतर एसडीएम पदावर प्रथम पोस्टिंग देखील मिळू शकते.

एसडीएम पदावर कामाची कोणतीही निश्चित वेळ नसल्यामुळे अधिकाऱ्याला कर्तव्यासाठी सदैव तत्पर रहावे लागते. एसडीएमला त्यांच्या क्षेत्रातील प्रशासनाच्या बाबींमध्येही लक्ष घालावे लागते.

(वाचा : Career Opportunity in Languages: परदेशी भाषा आणि करिअरच्या संधी, कसे मिळवाल भाषेवर प्रभुत्व)

SDM अधिकाऱ्याला मिळतात या सुविधा :

उपजिल्हाधिकारी हे उच्च स्तरावरील पद असल्यामुळे सरकारकडून या व्यक्तीला काही सुविधा दिल्या जातात. SDM अधिकाऱ्याला साधारणपणे ५६ हजार ते ७७ हजारांपर्यंत वेतन दिले जाते. शिवाय,या अधिकाऱ्याला नियमाप्रमाणे खालील सुविधाही पुरवल्या जातात :

सरकारी निवास,
सुरक्षा कर्मचारी आणि घरगुती कामासाठी लोक,
सरकारी वाहने,
मोफत टेलिफोन कनेक्शन आणि वीज,
सरकारी दौऱ्यांदरम्यान निवास,
उच्च शिक्षणासाठी रजा,
सरकारी पेन्शन

(पगाराच्या नियमांनुसार अनेक राज्यांमध्ये पगार आणि सुविधांमध्ये फरक असू शकतो.)

(वाचा : NEET UG Failures: NEET मध्ये अपशय मिळाल्याने होऊ नका हताश, करिअरचे आहेत अनेक पर्याय, जाणून घ्या)

या असतात SDM च्या प्रमुख जबाबदाऱ्या:

1. प्रशासकीय आणि न्यायिक कार्य
2. प्रादेशिक विवादांचे निराकरण, आपत्ती व्यवस्थापन
3. महसुली कामांमध्ये जमिनीच्या नोंदींची देखभाल करणे
4. महसूल बाबींचे आचरण
5. सीमांकन आणि अतिक्रमण हाताळणे
6. सार्वजनिक जमिनीचे संवर्धन, जमीन नोंदणी.
7. राज्यांमध्ये लोकसभा आणि विधानसभेच्या सदस्यांच्या निवडणुका घेणे इ.
8. विवाह नोंदणी, OBC, SC/ST आणि जन्म व रहिवासी प्रमाणपत्र.
9. विविध प्रकारची नोंदणी, विविध प्रकारचे परवाने जारी करणे आणि नूतनीकरण करणे हे देखील SDM चे काम आहे.
10. फौजदारी प्रक्रिया संहिता १९७३ नुसार, अनेक किरकोळ कृत्यांतर्गत एसडीएम विविध न्यायिक कार्य करणे.

एसडीएम पदावर असलेले अधिकारी पदोन्नती मिळाल्यानंतर जिल्हा दंडाधिकारी आणि राज्य सरकारमध्ये सचिव होऊ शकतात. राज्य प्रशासकीय सेवेत एसडीएम हे पद अग्रक्रमावर आहे हे स्पष्ट करा. पदवी उत्तीर्ण झालेले उमेदवारच या पदासाठी सहभागी होऊ शकतात.

(वाचा : Mazagon Dock Ltd 2023: विविध विभागातील तब्बल ४६६ जागांवर Apprenticeship; २६ जुलैपर्यंत करता येणार अर्ज)

Source link