Fact Check : AAP नेत्या आतिशी यांनी ‘जय श्री राम’ घोषणा दिल्यानंतर माफी मागितली? व्हायरल व्हिडिओचा दावा खोटा

नवी दिल्ली : लोकसभा निवडणुकीच्या रणधुमाळीत दिल्लीच्या शिक्षण मंत्री आतिशी मार्लेना यांचा माफी मागतानाचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. या व्हायरल व्हिडिओसह असा दावा केला जात आहे, की श्री राम कॉलनीतील शाळेच्या उद्घाटनावेळी आतिशी यांनी सर्वात आधी ‘जय श्री राम’च्या घोषणा दिल्या आणि नंतर विरोध झाल्यावर त्यांनी तात्काळ माफी मागितली. पण बूमच्या तपासादरम्यान, व्हिडिओबाबत केलेले दोन्ही दावे खोटे असल्याचं समोर आलं आहे. बूमने केलेल्या पडताळणीत असं आढळून आलं, की आतिशी यांनी त्यांच्या भाषणादरम्यान ‘जय श्री राम’च्या घोषणा दिल्या नाहीत. त्यांच्या भाषणाचा काही क्रॉप केलेला भाग व्हायरल होत आहे.

९ मार्च २०२४ रोजी शिक्षण मंत्री आतिशी दिल्लीतील खजूरी खास येथील श्रीराम कॉलनीत सर्वोदय कन्या बाल विद्यालयाच्या उद्धाटनासाठी पोहोचल्या होत्या. यावेळी त्यांनी आपल्या श्रीराम कॉलनीचं नाव न घेता खजूरी खास आणि आसपासच्या काही भागांची नाव घेतली. याप्रकरणी स्थानिक नागरिकांनी त्यांच्याकडे नाराजी व्यक्त केली होती.
Fact Check: PM मोदींनी ‘किसी की मुस्कुराहटों पे हो निसार’ या गाण्याला आपला आवाज दिला? व्हायरल व्हिडिओचं सत्य समोर
व्हिडिओ शेअर करत सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म एक्सवरील एका अकाऊंटवरुन @Kamaltiwari233 असं लिहिण्यात आलं, की ‘दिल्लीच्या मंत्री आतिशी मार्लेना श्री राम कॉलनीत गेल्या होत्या आणि तिथे त्यांनी जय श्री राम म्हटलं. त्यानंतर मुस्लिमांनी तुम्ही जय श्री राम का म्हणाल्या असं म्हणत गोंधळ घातला. त्यानंतर आतिशी मार्लेना यांनी लगेच माफी मागितली आणि आता जय श्री राम म्हणणार नसल्याचं सांगितलं.’ (आर्काइव लिंक)

सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म एक्सप्रमाणेच फेसबुकवरही अशाप्रकारच्या दाव्यासह अनेक पोस्ट व्हायरल झाल्या आहेत. एका युजरने लिहिलं, ‘आतिशी मार्लेना आपल्या भागात श्रीराम कॉलनीतील नव्या शाळेत आल्या होत्या. तिथे त्यांनी जय श्री रामची घोषणा दिली. त्यांना वाटलं असेल ही जागा श्रीराम कॉलनी आहे, तर इथे हिंदू लोक अधिक असतील, पण त्याच्या उलट झालं’. (आर्काइव लिंक)

तपासात काय समोर आलं?
व्हायरल व्हिडिओच्या मागचं सत्य जाणून घेण्यासाठी BOOM च्या फॅक्ट चेक टीमने सर्वात आधी व्हिडिओ काळजीपूर्वक ऐकला. व्हिडिओमध्ये आतिशी यांच्या भाषणादरम्यान काही लोक त्यांच्या जागेवरून उठून आपली नाराजी व्यक्त करताना दिसत आहेत. व्हिडिओमध्ये काही लोक म्हणत आहेत, ‘श्री राम कॉलनी म्हणा, ही श्री राम कॉलनीची शाळा आहे. कोणालाही माहित नाही.’

यानंतर व्हिडिओमध्ये आतिशी मंचावरून बोलताना दिसतात, की ‘मी श्रीराम कॉलनीतील रहिवाशांची माफी मागते, श्रीराम कॉलनीची शाळा, जिथे श्रीराम कॉलनीतील मुलंही शिकतील, खजूरी खासची मुलंही शिकतील, करावल नगरची मुलंही शिकतील आणि सोनिया विहारची मुलं सुद्धा शिकतील.’
Fact Check : केंद्रीय मंत्री मनसुख मांडविया यांच्यावर चप्पल फेक? व्हिडिओ व्हायरल, जाणून घ्या सत्य
BOOM च्या फॅक्ट चेक टीमला असे कोणतेही संकेत मिळाले नाहीत, की लोकांनी ‘जय श्री राम’ म्हटल्यावर नाराजी व्यक्त केली होती. याउलट, व्हिडिओ ऐकल्यावर असं लक्षात येतं, की श्रीराम कॉलनीचं नाव न घेतल्याने लोकांनी आक्षेप घेतल्याचं कळतं.

बूमच्या फॅक्ट चेक टीमने संबंधित कीवर्ड Atishi inaugurated school in Sriram colony Delhi असं गुगल सर्च केलं. त्यावेळी ९ मार्च २०२४ रोजी जारी करण्यात आलेली आम आदमी पार्टी (AAP) ची प्रेस रिलीज आढळली. या प्रेस रीलीजमध्ये असं लिहिलं होतं, की ईशान्य दिल्लीतील श्री राम कॉलनीमध्ये केजरीवाल सरकारने दोन सरकारी शाळांचं उद्घाटन केलं. यावेळी शिक्षण मंत्री आतिशी यांनी, श्री राम कॉलनीची ही शाळा दिल्लीतील सर्वोत्तम शाळांपैकी एक आहे, असं म्हटलं होतं.

या कीवर्डच्या मदतीने शाळेच्या उद्घाटन कार्यक्रमाचा संपूर्ण व्हिडिओ यूट्यूबवर पाहायला मिळाला. व्हिडिओमध्ये ३२.१४ मिनिटांनी भाषणाच्या सुरुवातीला आतिशी यांनी भारत माता की जय, वंदे मातरम आणि इंकलाब जिंदाबादच्या घोषणा दिल्याचं ऐकू येतं. यावेळी त्यांनी व्हायरल व्हिडिओमध्ये दावा केल्याप्रमाणे जय श्री राम म्हटलेलं नाही. त्यांनी पुढे सोनिया विहार, करावल नगर आणि खजूरीची नावं घेतली.
https://www.youtube.com/watch?v=6v8p1bT62ao
निष्कर्ष
व्हिडिओमध्ये ४०.३० मिनिटांनी ऐकू येतं, की आतिशी या खजूरी खास शाळेच्या उद्घाटनाबाबत बोलत होत्या. यादरम्यान काही प्रेक्षकांनी आक्षेप घेतला. प्रेक्षकांच्या आक्षेपानंतर आतिशी यांनी लोकांना बसण्याची विनंती केली. दरम्यान, स्थानिक नगरसेवक मोहम्मद आमिल मलिक स्टेजवर मागून आतिशी यांच्याकडे येत ही ‘श्री राम कॉलनीची शाळा आहे, श्री राम कॉलनी म्हणा.’ असं सांगतात.

यावर आतिशी म्हणतात, ‘मी श्रीराम कॉलनीतील रहिवाशांची माफी मागू इच्छिते, श्रीराम कॉलनीची शाळा जिथे श्रीराम कॉलनी, खजूरी खास, करावल नगर आणि सोनिया विहारमधील मुलंही शिकतील.’

भाषणाचा हाच भाग क्रॉप करुन चुकीच्या दाव्यासह शेअर केला जात आहे. शाळेच्या उद्घाटन कार्यक्रमादरम्यान, स्टेजवर लावलेल्या पोस्टरमध्ये शाळेचा पत्ता, सर्वोदय कन्या/बाल विद्यालय, श्री राम कॉलनी, खजूरी खास चौक, दिल्ली, असा लिहिलेला आहे.

(This story was originally published by Boom, and republished by MT as part of the Shakti Collective.)