Tej Police Times, The first and leading Marathi news web portal of Maharashtra, provides the hard core news to Maharashtrians in their own language. It also has a varied programming mix having Politics, Sports, Entertainment news coverage
व्याघ्र सफारी रोखा, अधिवास जपा; SCने स्थापन केलेल्या समितीची पर्यावरण मंत्रालयाला सूचना
वृत्तसंस्था, नवी दिल्लीः ‘व्याघ्र प्रकल्प, अभयारण्यांत प्राणी संग्रहालय आणि सफारी सुरू करण्यासंबंधी मार्गदर्शक तत्त्वे मागे घ्यावीत किंवा त्यात सुधारणा कराव्यात,’ अशी सूचना सर्वोच्च न्यायालयाने स्थापन केलेल्या समितीने केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालयाला केली आहे. वन्यजीवांच्या अधिवासातील पर्यटन उपक्रम दूर ठेवण्याच्या उद्देशाने ही सूचना करण्यात आली आहे. गेल्या महिन्यात या केंद्रीय अधिकारप्राप्त समितीने (सीईसी) आपला अहवाल सर्वोच्च न्यायालयाला सादर केला. उत्तराखंडमधील ‘कॉर्बेट व्याघ्र प्रकल्पा’च्या ‘बफर झोन’मध्ये व्याघ्र सफारी सुरू करण्याबाबतच्या मुद्द्यावर या समितीने निरीक्षणे मांडली आहेत.
– राष्ट्रीय व्याघ्र संवर्धन प्राधिकरणाने (एनटीसीए) २०१२मध्ये जारी केलेल्या आणि सन २०१६ व २०१९मध्ये सुधारणा केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, व्याघ्र प्रकल्पांचे बफर झोन किंवा त्याला जोडलेला सीमेवरील परिसर येथे व्याघ्र सफारी सुरू करता येऊ शकतात.
– वाघांच्या मुख्य आणि महत्त्वाच्या अधिवास क्षेत्रांवरील पर्यटनाचा भार कमी करण्यासाठी आणि वाघ संरक्षणाबाबत नागरिकांचा पाठिंबा मिळण्यासाठी जनजागृतीच्या दृष्टीने हे ठरवण्यात आले होते.
– मंत्रालयाने गेल्या वर्षी जूनमध्ये वन (संवर्धन) कायदा १९८० अंतर्गत आवश्यक मंजुरी हटवून वनक्षेत्रात प्राणीसंग्रहालयांच्या स्थापनेकडे वनेतर उपक्रम म्हणून पाहिले जाऊ नये, असे म्हटले होते.
– केवळ अपवादात्मक स्थितीत संरक्षित क्षेत्रांच्या बफर झोनच्या सीमेवर प्राणीसंग्रहालय उभारण्याचा विचार केला जाऊ शकतो, असेही सांगण्यात आले.
– व्याघ्र सफारी सुरू करण्याच्या ‘एनटीसीए’च्या मार्गदर्शक तत्त्वांचा भर हा पर्यटनाला प्रोत्साहन देण्यावर अधिक आणि नामशेष होणाऱ्या राष्ट्रीय प्राण्याच्या संरक्षणावर कमी आहे.
समितीकडून केलेल्या सूचना
– व्याघ्र प्रकल्प आणि संरक्षित क्षेत्रांत प्राणीसंग्रहालये आणि सफारींसाठी देण्यात आलेल्या मंजुऱ्या त्वरित मागे घ्यायला हव्यात.
– केंद्रीय प्राणीसंग्रहालय प्राधिकरणाने (सीझेडए) व्याघ्र प्रकल्प, वन्यजीव अभयारण्ये, राष्ट्रीय उद्याने, प्राणी कॉरिडॉर आणि प्राण्यांच्या मार्गांमध्ये प्राणीसंग्रहालये आणि सफारी स्थापन करण्याचा विचार करू नये आणि मंजुरी देऊ नये.
– अधिसूचित व्याघ्र प्रकल्प आणि वाघांच्या नैसर्गिक अधिवासाबाहेर व्याघ्र सफारी सुरू करण्याचे ‘एनटीसीए’ला अनिवार्य करायला हवे.
– पर्यटनाच्या विकासासाठी वाघांच्या अधिवासांचा बळी जाणार नाही, हे सुनिश्चित करण्यासाठी व्याघ्र कॉरिडॉर आणि वाघांचे मार्ग यांचे रक्षण करायला हवे.