नवोदय प्रवेश परीक्षेची तयारी, १४ हजारांपेक्षा अधिक परीक्षार्थी

केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळामार्फत (सीबीएसई) देशातील जवाहर नवोदय विद्यालयातील प्रवेशासाठीची परीक्षा होते. राज्यात ३५ जिल्ह्यात विद्यालये असून प्रत्येक जिल्ह्यातील ८० जागांवर इयत्ता सहावीला प्रवेश दिले जातात. गुणवत्तापूर्ण विद्यालये अशी ओळख असलेल्या या शाळांमध्ये प्रवेशासाठी इच्छुकांची मोठी संख्या असते असे शिक्षकांनी सांगितले.

अनेक शाळा परीक्षेच्या अनुषंगाने विद्यार्थ्यांसाठी मार्गदर्शन वर्गही भरवते. ग्रामीण भागातील सरकारी शाळांमधील अनेक शिक्षक यात पुढे असतात. यंदाही अनेक शाळा परीक्षेच्या दृष्टीकोनातून विद्यार्थ्यांची तयारी करून घेत आहेत. २९ एप्रिल रोजी विविध केंद्रावरुन परीक्षा घेतली जाणार आहे. परीक्षेसाठी नोंदणी संख्या पाहिल्यास प्रवेशासाठी यंदा ही मोठी चुरस आहे.

जिल्ह्यातील विद्यार्थ्यांना वाव मिळावा यासाठी यंदापासून आधारकार्ड आवश्यक करण्यात आले. त्यासह अर्ज भरण्यासाठी वयाचा फरक कमी करण्यात आला असल्याचे सूत्रांनी सांगितले. २०२२मध्ये जिल्ह्यातून १७ हजार ५ विद्यार्थ्यांनी नोंदणी केली होती.

मुलांच्या तुलनेत मुली पुढे
जवाहर नवोदय विद्यालयात प्रवेशासाठी मुलांच्या तुलनेत मुलींची संख्या यंदा अधिक आहे. छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यात १४ हजार ९५ विद्यार्थ्यांनी परीक्षेसाठी नोंदणी केली. यामध्ये ७ हजार ८१ मुलींची नोंदणी आहे तर ७ हजार १४ मुले परीक्षा देणार आहेत. जिल्ह्यात नोंदणीमध्ये सर्वाधिक २ हजार ९६८ विद्यार्थी छत्रपती संभाजीनगर तालुक्यातील आहेत. ३९ परीक्षा केंद्र परीक्षेसाठी निश्चित करण्यात आले. यामध्ये छत्रपती संभाजीनगर शहरात ७ परीक्षा केंद्र आहेत. यासह खुलताबाद २, कन्नड ५, सोयगाव १, सिल्लोड ५, पैठण ६, गंगापूर ५, वैजापूर ५, फुलंब्री तालुक्यात ३ परीक्षा केंद्र आहेत.

अशी होते परीक्षा

प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांमध्ये मोठी चुरस पहायला मिळते. प्रवेशपूर्व परीक्षा शंभर गुणांसाठी असते. ऑब्जेक्टिव स्वरुपाचे प्रश्न असतात. गणित, भाषासह माणसिक क्षमता विषयावर आधारित ८० प्रश्न विचारले जातात. सकाळी ११.३० ते १.३० दरम्यान परीक्षा होणार आहे. परीक्षेसाठी दोन तासांचा कालावधी देण्यात येतो. नकारात्मक गुणपद्धती नसते. विद्यार्थ्यांना परीक्षेच्या एक तास आधी परीक्षा केंद्रावर उपस्थित रहावे, आधारकार्ड किंवा रहिवासी दाखवल्याचा पुरावा सोबत आणावा लागणार आहे.

हॉलतिकीट विद्यार्थ्याना ऑनलाइन उपलब्ध करून देण्यात आले. विद्यार्थ्यांनी परीक्षेसाठी एक तास आधी केंद्रावर उपस्थित रहावे. आधारकार्ड, रहिवासी दाखला सोबत ठेवावा. दरवर्षी प्रमाणे यंदाही प्रवेशपूर्व परीक्षेच्या नोंदणीमध्ये जिल्हा अग्रेसर आहे. विद्यार्थी, पालकांचा नवोदय विद्यालय प्रवेशाकडे कायम आहे.
अनिल पाटील,परीक्षा समन्वयक, जवाहर नवोदय विद्यालय, कन्नड.

ग्रामीण भागातील विद्यार्थी, पालकांमध्ये स्पर्धात्मक दृष्टिकोनातून परीक्षा अतिशय महत्त्वाची आहे. परीक्षेची तयारी करून घेण्यासाठी जिल्हा परिषदेतील शिक्षकही प्रयत्न करताना दिसतात. अनेक शिक्षकांनी ऑनलाइन मार्गदर्शन, एका एका घटकावर दोनशे ते तिनशे प्रश्न विद्यार्थ्यांकडून सोडवूण घेण्याचा सराव शाळांमध्ये करून घेतला जात आहे. दररोज निश्चित काही तास अभ्यास, सराव पेपर याला दिले जातात. पेपरमध्ये चुका होणार नाही याची दक्षता शिक्षक घेत आहेत. याचे प्रशिक्षण ही दिल्या जातात. आम्ही आमच्या जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळा गाजर मळा येथे विद्यार्थ्यांकडून शंभर सराव पेपर सोडवून घेतले. गणितातल्या शॉर्टकट ट्रिक्स आणि वेळेचे नियोजन, पालकांनी मुलांशी घरी कसे वागावे, मानसिक आरोग्य आणि शारीरिक आरोग्य हे परीक्षेच्या दृष्टीकोनातून कसे अनुकूल राहील याचे मार्गदर्शन पालकांना केले.

-सनी गायकवाड,शिक्षक, जि.प. प्राथमिक शाळा, गाजर मळा, केंद्र गाजगाव (गंगापूर)