नव्या संसदेत बसणार साक्षात धनकुबेर; ९३ टक्के खासदार कोट्यधीश, जाणून घ्या टॉप-३मध्ये कोण?

नवी दिल्ली : ‘असोसिएशन ऑफ डेमोक्रॅटिक रिफॉर्म्स’च्या (एडीआर) विश्लेषणानुसार, सन २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीत विजयी झालेल्या उमेदवारांपैकी ९३ टक्के उमेदवार कोट्यधीश आहेत. पहिल्या तीन श्रीमंत उमेदवारांमध्ये आंध्र प्रदेशातील गुंटूर मतदारसंघातून तेलगू देसमचे खासदार चंद्रशेखर पेम्मासानी (५७०५ कोटी), तेलंगणातील चेवेल्ला मधून भाजपचे कोंडा विश्वेश्वर रेड्डी (४५६८ कोटी रुपये) आणि हरियाणातील कुरुक्षेत्रमधून भाजपचे नवीन जिंदाल (१२४१ कोटी) यांचा समावेश आहे.

५०४
एकूण खासदारांपैकी कोट्यधीश खासदार

४७५
सन २०१९ मधील कोट्यधीश खासदार

३१५
सन २००९ मधील कोट्यधीश खासदार

पक्ष…………………कोट्यधीश खासदारांचे प्रमाण
भाजप…………२२७ (९५ टक्के)
काँग्रेस………….९२ (९५ टक्के)
द्रमुक………….२२ (९३ टक्के)
तृणमूल……….२९ (९२ टक्के)

हे देखील करोडपती

‘आप’ (३), जेडीयू (१२) आणि तेलगू देसम (१६) या राजकीय पक्षांचे सर्व विजयी उमेदवार कोट्यधीश आहेत, असे ‘एडीआर’च्या आकडेवारीवरून दिसून येते.

४२ टक्के
१०कोटी रुपयांपेक्षा जास्त संपत्ती असलेले खासदर

१९ टक्के
पाच ते दहा कोटी रुपये संपत्ती असलेले खासदार

३२ टक्के
एक ते पाच कोटी रुपये संपत्ती असलेले खासदार

१ टक्के
२० लाख रुपयांपेक्षा कमी संपत्ती असलेले खासदार

४६ टक्के खासदारांवर फौजदारी गुन्हे

नवी दिल्ली : लोकसभेच्या नवनिर्वाचित ५४३ खासदारांपैकी २५१ (४६ टक्के) सदस्यांवर फौजदारी गुन्हे दाखल असून त्यापैकी २७ जणांना दोषी ठरवण्यात आले आहे. ‘असोसिएशन ऑफ डेमोक्रॅटिक रिफॉर्म्स’ या संस्थेतर्फे ही आकडेवारी जाहीर करण्यात आली आहे. आतापर्यंतची ही सर्वांत जास्त टक्केवारी असल्याचे सांगण्यात येते.

इतिहास काय सांगतो?

फौजदारी गुन्हे दाखल असलेल्या उमेदवारांची ही सर्वाधिक संख्या आहे. सन २०१४ मध्ये १८५ (३४ टक्के), २००९ मध्ये १६२ (३० टक्के) आणि २००४मध्ये १२५ (२३ टक्के) खासदारांनी स्वत:वर फौजदारी गुन्हे दाखल असल्याचे जाहीर केले होते. विश्लेषणानुसार सन २००९ पासून गुन्हेगारी गुन्हे दाखल असलेल्या खासदारांच्या संख्येत ५५ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

गंभीर गुन्ह्यांचे प्रमाण

यंदा विजयी झालेल्या २५१ उमेदवारांपैकी १७० (३१ टक्के) उमेदवारांवर बलात्कार, खून, खुनाचा प्रयत्न, अपहरण आणि महिलांवरील गुन्ह्यांसह गंभीर गुन्हे दाखल आहेत. सन २००९ पासून गंभीर स्वरूपाचे गुन्हे दाखल असलेल्या खासदारांच्या संख्येत १२४ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

राजकीय पक्षांची स्थिती

नव्या लोकसभेत सर्वांत मोठा पक्ष म्हणून उदयास आलेल्या भारतीय जनता पक्षाच्या २४० विजयी खासदारांपैकी ९४ (३९ टक्के) खासदारांवर फौजदारी गुन्हे दाखल असल्याचे ‘एडीआर’ने जाहीर केले आहे. काँग्रेसच्या ९९ विजयी लोकप्रतिनिधींपैकी ४९ (४९ टक्के) खासदारांवर फौजदारी गुन्हे दाखल असून समाजवादी पक्षाच्या ३७ खासदारांपैकी २१ (४५ टक्के) उमेदवारांवर फौजदारी गुन्हे दाखल आहेत. तृणमूल काँग्रेसच्या २९ पैकी तेरा (४५ टक्के), द्रमुकच्या २२ पैकी १३ (५९ टक्के), तेलगू देसमच्या १६ पैकी ८ (५० टक्के) आणि शिवसेनेच्या सात विजयी खासदारांपैकी पाच (७१ टक्के) उमेदवारांवर फौजदारी गुन्हे दाखल आहेत.

शिक्षणाची स्थिती काय?

निवडून आलेल्या एकूण खासदारांपैकी १०५ म्हणजेच १९ टक्के विजयी उमेदवारांनी आपली शैक्षणिक पात्रता इयत्ता पाचवी ते बारावी दरम्यान असल्याचे जाहीर केले आहे, तर ४२० म्हणजे ७७ टक्के उमेदवारांनी पदवी किंवा पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केल्याचे जाहीर केले आहे. ‘एडीआर’ने याबाबतची आकडेवारी जाहीर केली आहे. स्वत:ला निरक्षर घोषित करणारे सर्व १२१ उमेदवार यंदाच्या निवडणुकीत पराभूत झाले. दोन विजयी उमेदवार पाचवीपर्यंत शिकलेले होते, तर चौघांनी आठवीपर्यंत शिक्षण घेतल्याचे सांगितले.
Lok Sabha Results: अडवाणींच्या खास माणसाने मोदी-शहांना शिकवला धडा! ममतांच्या मदतीने घेतला २०१९च्या अपमानाचा बदला
व्यवसायाची स्थिती

‘थिंक टँक’ पीआरएस लेजिस्लेटिव्ह रिसर्चच्या आणखी एका विश्लेषणानुसार, ५४३ खासदारांमध्ये शेती आणि सामाजिक कार्य असा व्यवसाय जाहीर करण्यात आला आहे. छत्तीसगडमधील ९१ टक्के, मध्य प्रदेशातील ७२ टक्के आणि गुजरातमधील ६५ टक्के खासदारांनी शेती हा आपला व्यवसाय असल्याचे सांगितले. निवडून आलेल्या खासदारांपैकी ७ टक्के वकील आणि ४ टक्के वैद्यकीय व्यावसायिक आहेत. पहिल्या लोकसभेपासून अकराव्या लोकसभेपर्यंत (१९९६-९८) पदवीधारक खासदारांचे प्रमाण सातत्याने वाढत गेल्याचे आकडेवारी सांगते.

३५९ उमेदवार पाचवीपर्यंत शिकलेले

निवडणुकीच्या रिंगणात उतरलेल्या ८ हजार ३९० उमेदवारांपैकी १२१ उमेदवारांनी स्वत:ला निरक्षर, तर ३५९ उमेदवारांनी पाचवीपर्यंत शिक्षण घेतल्याचे जाहीर केले. अधिकृत आकडेवारीनुसार ६४७ उमेदवारांनी आठवीपर्यंतचे शिक्षण घेतले. एकूण १,३०३ उमेदवारांनी शालेय शिक्षण उत्तीर्ण झाल्याचे जाहीर केले आणि १,५०२ उमेदवारांनी पदवी घेतल्याचे सांगितले. एकूण उमेदवारांपेकी १९८ उमेदवार डॉक्टरेट घेतलेले आहेत.