तुमचीही मुलं बोर्नव्हिटा पितात का? सरकारने घेतला ‘हेल्थ ड्रिंक्स’ कॅटेगिरीतून काढण्याचा निर्णय, काय कारण?

म. टा. विशेष प्रतिनिधी, नवी दिल्ली : मुलांच्या आकर्षणाचे केंद्र असलेले बोर्नव्हिटा हे पेय यापुढे आरोग्यवर्धक अर्थात ‘हेल्थ ड्रिंक’ मानले जाणार नाही. बोर्नव्हिटासह तत्सम पेये आपल्या संकेतस्थळांवरील ‘हेल्थ ड्रिंक्स’ श्रेणीतून काढून टाकावीत, असे निर्देश केंद्रीय वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाकडून शनिवारी सर्व ‘ई-कॉमर्स’ कंपन्यांना देण्यात आले.

भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरणाने (एफएसएसएआय) एप्रिलच्या सुरुवातीला ‘ई-कॉमर्स’ संकेतस्थळांना पाठवलेल्या सूचनावलीत ‘हेल्थ ड्रिंक्स’ किंवा ‘एनर्जी ड्रिंक्स’च्या श्रेणीत डेअरी, धान्यआधारित पेये सूचिबद्ध करू नयेत, असे सांगितले होते.

राष्ट्रीय बालहक्क संरक्षण आयोगाचे (एनसीपीसीआर) अध्यक्ष प्रियांक कानुनगो यांनीही या संदर्भात वाणिज्य मंत्रालय, ‘एफएसएसएआय’ आणि अनेक राज्य सरकारांना पत्र लिहिले होते. बोर्नव्हिटासह कोणतेही पेय ‘हेल्थ ड्रिंक’च्या श्रेणीत विकू नये, असे त्यांनी ग्राहक व्यवहार विभागाला कळवतानाच, बोर्नव्हिटासारखी पेये मुलांच्या आरोग्यासाठी हानिकारक असल्याचेही त्यांनी पत्रात नमूद केले होते. या पार्श्वभूमीवर अन्न सुरक्षा आणि मानक कायद्यांतर्गत ‘हेल्थ ड्रिंक्स’ची कोणतीही व्याख्या नसल्याने ‘ई-कॉमर्स’ कंपन्या व संकेतस्थळांवरून बोर्नव्हिटासह तत्सम पेये ‘हेल्थ ड्रिंक्स’श्रेणीतून काढून टाकावीत, असे मंत्रालयाने ताज्या दिशानिर्देशांत म्हटले आहे.

निर्णय कशामुळे?

भारताच्या खाद्यान्न कायद्यात ‘हेल्थ ड्रिंक्स’ या शब्दाची व्याख्या केलेली नाही व ‘एनर्जी ड्रिंक’ हे फक्त चवीपुरते व पाण्यावरच आधारित पेय आहे. त्यामुळे कोणत्याही उत्पादनाबाबत चुकीचे शब्द वापरल्याने ग्राहकांची दिशाभूल होऊ शकते, असे ‘एफएसएसएआय’ने म्हटले आहे.