घरगुती बचत घटली, मागील तीन वर्षात सुमारे नऊ लाख कोटी रुपयांची घसरण

वृत्तसंस्था, नवी दिल्ली : घरगुती बचतीची सवय झपाट्याने कमी होत असल्याबद्दल केंद्रीय सांख्यिकी व उपक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाने चिंता व्यक्ती केली आहे. आर्थिक वर्ष २०२२-२३मध्ये घरगुती बचत केवळ १४.१६ लाख कोटी रुपये झाली आहे. सातत्याने तीन वर्षे एकूण नऊ लाख कोटी रुपयांनी घरगुती बचत घटली आहे.

मागील पाच आर्थिक वर्षांचा आढावा घेतल्यास यापूर्वी आर्थिक वर्ष २०२०-२१मध्ये घरगुती बचत सर्वाधिक २३.२९ लाख कोटी रुपये नोंदवली गेली होती. त्यानंतर पुढच्याच २०२१-२२ यावर्षी घरगुती बचत घसरून १७.१२ लाख कोटी रुपयांवर आली. मात्र २०२२-२३मध्ये ही बचत मागील पाच वर्षांच्या नीचांकी १४.१६ लाख कोटी रुपयांवर आली आहे. पाच वर्षांपूर्वी २०१७-१८ या आर्थिक वर्षात ही बचत १३.०५ लाख कोटी रुपये होती.

म्युच्युअल फंडांतील गुंतवणूक

घरगुती बचतीचे स्वरूप देखील या सर्व वर्षांमध्ये बदलत गेले आहे. २०२२-२३मध्ये म्युच्युअल फंडांत १.७९ लाख कोटी रुपये गुंतवणूक झाली आहे. ही गुंतवणूक २०२१-२२मध्ये १.६ लाख कोटी रुपये आणि २०२०-२१मध्ये ६४,०८४ कोटी रुपये झाली होती.

समभाग व ऋणपत्रे

घरगुती गुंतवणूकदारांमध्ये जोखीम घेण्याची क्षमताही वाढत चालल्याचे दिसत आहे. नवी पिढी थेट शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यास अधिक उत्सुक आहे. त्यामुळे २०२२-२३मध्ये समभाग (इक्विटी) व ऋणपत्रे (डिबेन्चर्स) यांतून २.०६ लाख कोटी रुपयांची घरगुती गुंतवणूक झालेली दिसली. या दोन्ही भांडवली गुंतवणूक प्रकारांमधील ही गुंतवणूक त्यापूर्वीच्या वर्षांपेक्षा जवळजवळ दुप्पट होती. २०२१-२२मध्ये इक्विटी व डिबेन्चर्समधील घरगुती गुंतवणूक २.१४ लाख कोटी रुपये आणि २०२०-२१मध्ये १.०७ लाख कोटी रुपये झाली होती.

बँकेतील घरगुती स्तरावर घेतली गेलेली कर्जे
आर्थिक वर्ष कर्जे (लाख कोटी रु.)
२०२२-२३ ११.८८
२०२१-२२ ७.६९
२०२०-२१ ६.०५
अ‍ॅड. उज्ज्वल निकम कोटींचे मालक; म्युच्युअल फंड, आलिशान फ्लॅट अन् जमिनी, किती आहे एकूण संपत्ती?
वर्षनिहाय घरगुती बचत (लाख कोटी रु.)
आर्थिक वर्ष बचत
२०२२-२३ १४.१६
२०२१-२२ १७.१२
२०२०-२१ २३.२९
२०१९-२० १५.४९
२०१८-१९ १४.९२
२०१७-१८ १३.०५