Fact Check: राष्ट्रपती मूर्मूंच्या वर्णावरुन टीका, मोदींचा तो व्हिडिओ व्हायरल, सत्य काय?

नवी दिल्ली: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल झाला आहे, ज्यामध्ये ते राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांच्या रंगावर भाष्य करताना दिसत आहेत. १६ सेकंदाच्या या व्हायरल व्हिडीओमध्ये पंतप्रधान असं म्हणताना दिसत आहेत की, “ज्यांच्या त्वचेचा रंग काळा आहे ते सर्व आफ्रिकेतील आहेत. द्रौपदी मुर्मू देखील आफ्रिकन आहेत आणि त्यामुळे जर तिच्या त्वचेचा रंग काळा असेल तर त्यांना पराभूत केले पाहिजे”.

BOOM च्या फॅक्ट चेकमध्ये असं दिसून आलं की हा व्हिडिओ क्लिप्ड आहे. मूळ व्हिडिओमध्ये, पंतप्रधान मोदी हे काँग्रेस नेते सॅम पित्रोदा यांच्या दक्षिण भारतीय लोकांची आफ्रिकन लोकांशी तुलना करण्याच्या विधानाच्या संदर्भात बोलत होते. मोदी काँग्रेसवर आरोप करत होते की, द्रौपदी मुर्मू यांच्या रंगामुळे काँग्रेसला त्यांना राष्ट्रपती बनवायचे नव्हते.

एका युझरने फेसबुकवर हा एडिट केलेला व्हिडिओ शेअर केला. ‘भारतातील ज्या लोकांचा रंग काळा आहे त्यांनी ४ जूनपूर्वी त्यांचा रंग गोरा करावा. कारण, नरेंद्र मोदींनी भारतातील सर्व काळ्या लोकांना आफ्रिकन म्हटलं आहे. नरेंद्र मोदी तर आपल्या देशाच्या राष्ट्रपतींबद्दलही बोलले आहेत. नरेंद्र मोदी ४ जूनला आले तर तुम्हा सर्वांना आफ्रिकेत जावे लागेल, असं कॅप्शन या व्हिडिओला त्याने दिलं.

फॅक्ट चेक

व्हायरल व्हिडिओच्या किफ्रेमला रिव्हर्स इमेज सर्व करून पाहिले असता ८ मे २०२४ ची NDTV ची एक रिपोर्ट सापडली. यामध्ये व्हायरल व्हिडिओशी संबंधित वक्तव्याचा उल्लेख करण्यात आला होता. रिपोर्टनुसार, पीएम मोदींनी तेलंगणातील वारंगल येथे एका जाहीर सभेला संबोधित करताना सॅम पित्रोदा यांच्या जातीयवादी वक्तव्यावरून काँग्रेसवर निशाणा साधला होता.

वारंगलमधील या सार्वजनिक सभेचा संपूर्ण व्हिडिओ भारतीय जनता पक्षाच्या अधिकृत युट्यूब चॅनलवर वर आढळला. ५८ मिनिटांच्या या लाईव्ह व्हिडिओमध्ये हे वक्तव्य ४३ मिनिटे ५० सेकंद ते ४५ मिनिटे २३ सेकंदाच्या दरम्यान आहे.

राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांना पराभूत करण्यासाठी काँग्रेसच्या प्रयत्नांवर बोलताना पंतप्रधान मोदी म्हणाले होते की, “आज मला कळले की शेहजाद्याचे (राहुल गांधी) काका (सॅम पित्रोदा) अमेरिकेत राहतात, हे काका शेहजाद्याचे तत्वज्ञानी आणि मार्गदर्शक आहेत. जसे क्रिकेटमध्ये थर्ड अंपायर असतो, काही गोंधळ असेल तर ते थर्ड अंपायरला विचारतात, त्याचप्रमाणे जर शेहजादा गोंधळला असेल तर तो त्यांच्याकडून सल्ला घेतो.

काकांनी एक मोठे रहस्य उघड केले आहे. ते म्हणाले की ज्यांची त्वचा काळी आहे, ते सर्व आफ्रिकेतील आहेत. याचा अर्थ तुम्ही सर्व, माझ्या देशातील बरेच लोक काळ्या रंगाचे आहेत. रंगाच्या आधारे त्यांनी इतकी मोठी शिवीगाळ केली, तेव्हा मला समजले की त्वचेचा रंग पाहून त्यांनी द्रौपदी मुर्मू यांना देखील आफ्रिकन मानले आणि जर त्यांचा रंग काळा असेल तर त्यांना हरवले पाहिजे. (आर्काइव लिंक)

निष्कर्ष

यावरून हे स्पष्ट झाले आहे की, व्हायरल झालेल्या व्हिडिओमध्ये पीएम मोदींचे अपूर्ण भाषण मूळ संदर्भापासून कट करुन शेअर करण्यात आले आहे. त्यामुळे व्हायरल झालेला हा व्हिडिओ फेक आहे.

(This story was originally published by Boom Fact Check, and republished by MT as part of the Shakti Collective.)