Fact Check: PM मोदींनी ‘किसी की मुस्कुराहटों पे हो निसार’ या गाण्याला आपला आवाज दिला? व्हायरल व्हिडिओचं सत्य समोर

नवी दिल्ली : सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ चांगलाच व्हायरल होत आहे. या व्हिडिओमध्ये पंतप्रधान मोदी गायक मुकेश यांचं ‘किसी की मुस्कुरातों पे हो निसार’ हे गाणे गाताना दिसत आहेत. हा व्हिडिओ शेअर करताना सोशल मीडियावर दावा केला जात आहे की, पंतप्रधान मोदींनी गायक मुकेश यांच्या व्हिडिओला आपला आवाज दिला आहे. विश्वास न्यूजने या व्हिडिओची पडताळणी केली असता, हा व्हिडिओ खरा नसल्याचं समोर आलं आहे. या व्हिडिओमध्ये पंतप्रधान मोदी दिसत असले तरी बॅकग्राऊंडला ऐकू येणारा आवाज नरेंद्र मोदींचा नसून हा आवाज एआयने तयार केला आहे.
Fact Check: जामिनावर बाहेर आल्यानंतर संजय सिंह यांचा पोलिसांसोबत वाद? व्हायरल व्हिडिओचं सत्य काय?
युजरने केलेल्या दाव्यात काय म्हटलंय?
सुभाष गुप्ता नावाच्या युजरने हा व्हिडिओ फेसबुकवर शेअर केला आहे. यात त्यांनी लिहिलंय, की गायक मुकेश यांनी गायलेल्या गाण्याला भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आपला आवाज दिला आहे. विश्वास न्यूज टीमने हा व्हिडीओ शेअर करणाऱ्या युजरचं प्रोफाईल स्कॅन केलं. त्यानुसार मुंबईत राहणाऱ्या या युजरचे जवळपास ५ हजार फ्रेंड्स आहेत. फेसबुक युजरची पोस्ट Subhash Gupta (आर्काइव लिंक)

केवळ फेसबुकचं नाही, यूट्यूबरवरही एक ANUP SRIVASTAVA (आर्काइव लिंक) नावाच्या युजरनेही हा व्हिडिओ शेअर केला आहे. या युजरनेही हे गाणं पंतप्रधान मोदींच्या आवाजात गायल्याचं म्हटलं आहे.

पडताळणीत काय समोर आलं?
विश्वास न्यूजने सोशल मीडियावरील युजर्सच्या दाव्यांची तपासणी केली असता हा व्हिडिओ खोटं असल्याचं आढळून आलं. विश्वास न्यूजच्या टीमने गुगलवर व्हिडिओचे कीवर्ड सर्च केले त्यावेळी त्यांना अशी कोणतीही बातमी सापडली नाही ज्यात या गाण्याला पीएम मोदींनी आपला आवाज दिला आहे.

ज्यावेळी विश्वास न्यूज टीमने या व्हिडिओच्या फॉरेन्सिक तपासणीसाठी ऑडिओ स्पूफ डिटेक्शन टूलची मदत घेतली, त्यावेळी ऑडिओच्या दोन क्लिप तयार करण्यात आल्या. पहिली बॅकग्राऊंड म्युझिकसह, तर दुसरी बॅकग्राऊंड म्युझिकशिवाय. त्यानंतर हे दोन्ही व्हिडिओ डिटेक्शन टूलने तपासण्यात आले. यात क्लिप A चा स्कोर -२.३ आढळला, त्यावरुन हा व्हिडिओ एआय निर्मित असल्याचं समोर आलं आहे.
Fact Check : केंद्रीय मंत्री मनसुख मांडविया यांच्यावर चप्पल फेक? व्हिडिओ व्हायरल, जाणून घ्या सत्य

तर दुसऱ्या व्हिडिओचा स्कोर -३.०७१ असल्याचं समोर आलं. यावरुन हा व्हिडिओ AI ऑडिओ क्लोनिंगच्या मदतीने तयार केला असल्याचं स्पष्ट झालं.

या व्हिडिओबद्दल अधिक माहिती मिळवण्यासाठी गुगलवर अधिक कीवर्ड सर्च केले गेले त्यावेळी विश्वास न्यूज टी ला असे अनेक व्हिडिओ यूट्यूबवर आढळले. हे व्हिडिओ AI चॅनलवर शेअर करण्यात आले होते. त्या व्हिडिओंमध्ये पंतप्रधान मोदींचा आवाज असलेला एक व्हिडिओही सापडला आहे. हा व्हिडिओ Modi Music Productions वर २५ डिसेंबर २०२३ रोजी अपलोड करण्यात आला होता. या व्हिडिओच्या टायटलमध्ये मोदी कव्हर एआय असं स्पष्टपणे लिहिलेलं आहे. या यूट्यूब चॅनेलवर पंतप्रधान मोदींच्या आवाजातील अनेक व्हिडिओ अपलोड केले गेले होते.

यूट्यूबवर इतर अनेक चॅनेलदेखील आहेत, ज्यात पंतप्रधान मोदींच्या आवाजातील अनेक व्हिडिओ अपलोड आहेत. ते व्हिडिओही AI च्या मदतीने तयार करण्यात आले आहेत. कीवर्स डॉट एआय आणि टॉप मीडिया डॉट एआय नावाच्या वेबसाइटवर लोकप्रिय व्यक्तींच्या एआय निर्मित आवाजातील गाणी बनवली गेल्याचा दावा करण्यात आला आहे.

अधिक तपास करताना साऊथ वन नावाची वेबसाइट आढळली. ज्यात सहा महिन्यांपूर्वी एक लेख प्रकाशित झाला होता, ज्यात सांगण्यात आलेलं, की एआय ॲप्सच्या मदतीने पीएम मोदींच्या आवाजाचा गाण्यांमध्ये वापर केला जात आहे. केवळ ही गाणी हिंदीत बनवली जात आहेत असं नाही, तर हिंदी व्यतिरिक्त तेलुगू आणि मल्याळम भाषांमध्ये देखील AI निर्मित पंतप्रधान मोदींच्या आवाजाचा वापर केला जात आहे. त्यानंतर विश्वास न्यूजच्या टीमने Modi Music Productions च्या अॅडमिनशी या व्हायरल व्हिडिओबाबत चर्चा केली. त्यांनीही हा व्हिडिओ AI जनरेटेड असल्याचं सांगितलं.

निष्कर्ष
सोशल मीडियावर व्हायरल होणाऱ्या या व्हिडिओमध्ये पंतप्रधान मोदींचा आवाज असण्याचा करण्यात आलेला दावा पूर्णपणे खोटा आहे. या व्हिडिओमध्ये ऐकू येणारा आवाज AI च्या मदतीने बनवण्यात आला आहे.

(This story was originally published by Vishvas news, and republished by MT as part of the Shakti Collective.)