Tej Police Times, The first and leading Marathi news web portal of Maharashtra, provides the hard core news to Maharashtrians in their own language. It also has a varied programming mix having Politics, Sports, Entertainment news coverage
January 2023: नव्या वर्षाचा पहिला महीना जाणून घ्या यातील प्रमुख सण उत्सव,पाहा कधी आहे मकर संक्रांती
पुत्रदा एकादशी २ जानेवारी
पौष महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला पुत्रदा एकादशी म्हणतात. संतान प्राप्तीसाठी हे व्रत पाळले जाते असे मानले जाते. या दिवशी सुदर्शन चक्रधारी भगवान विष्णूची पूजा केली जाते. ही एकादशी पापांचा नाश करणारीही मानली जाते. एकादशीला ब्रह्ममुहूर्तावर उठल्यानंतर पूजा करावी, जेणेकरून व्रताचे पूर्ण फळ मिळू शकेल, असे शास्त्रात सांगण्यात आले आहे. या दिवशी विष्णु सहस्त्रनाम पठण करावे आणि गरीब आणि गरजू लोकांना दान करावे. पुत्रदा एकादशीची कथा ऐकल्यानेही अनेक गाईंना दान करण्याइतके पुण्य फळ मिळते.
पौष पौर्णिमा ६ जानेवारी
पुराणानुसार पौष महिन्यात पवित्र नदीत स्नान केल्याने अक्षय्य फळ मिळते. खरे तर पौष पौर्णिमेच्या दिवशी ग्रह-नक्षत्रांच्या विशेष स्थितीमुळे ग्रहांवर अमृताचा वर्षाव करून स्नान वगैरे करणार्‍यांना सुदृढ शरीरासह पुण्यफळ मिळते. पौष पौर्णिमेला भगवान विष्णू स्वतः गंगेच्या पाण्यात वास करतात. म्हणूनच या स्नानाच्या उत्सवात गंगास्नान आणि आचमन हे विशेष फलदायी ठरतात.
अंगारकी संकष्टी चतुर्थी १० जानेवारी
माघ महिन्याच्या कृष्ण पक्षात येणाऱ्या चतुर्थी तिथीला संकष्ट चतुर्थी म्हणतात. यावेळी ही शुभ तारीख मंगळवार १० जानेवारी रोजी आहे. जेव्हा संकष्टी चतुर्थी मंगळवारी येते तेव्हा तिला अंगारकी संकष्टी चतुर्थी म्हणतात. या दिवशी गणपतीसोबत हनुमानाचीही पूजा करण्याची विशेष पद्धत आहे. या दिवशी गणेशाची पूजा केली जाते आणि त्याला संकष्टी चतुर्थी असेही म्हणतात. या दिवशी माता आपल्या मुलांच्या दीर्घायुष्यासाठी उपवास करतात.
मकर संक्रांती १५ जानेवारी
जेव्हा सूर्य देव धनु राशीतून मकर राशीत जातो तेव्हा मकर संक्रांतीची सुरुवात होते. यावेळी मकर संक्रांत १४ जानेवारीला आहे की १५ जानेवारीला, या तारखेबाबत लोकांमध्ये संभ्रम आहे. मकर संक्रांतीच्या दिवशी सूर्य देव १४ जानेवारी रोजी रात्री ८ वाजून २१ मिनिटांनी मकर राशीत प्रवेश करेल आणि उत्सवाची तारीख शास्त्रात उदय तिथीनुसार निश्चित केली आहे. म्हणून, उदय तिथीनुसार, १५ जानेवारी २०२३ रोजी मकर संक्रांती सण साजरा करणे एखाद्या व्यक्तीसाठी शुभ आणि फलदायी मानले जाते. या दिवशी पवित्र नदीत स्नान करणे आणि दान करणे यालाही विशेष महत्त्व आहे.
षड्तीला एकादशी १८ जानेवारी
षड्तीला म्हणजे सहा प्रकारच्या तीळांचा वापर असलेली एकादशी. या एकादशीला तीळ सहा प्रकारे वापरतात. या दिवशी खालील सहा प्रकारे तिळाचा वापर करणे अत्यंत फलदायी मानले जाते. प्रथम तीळमिश्रित पाण्याने स्नान, दुसरे तिळाच्या तेलाने मसाज, तिसरे तिळाचे हवन, चौथे तिळाच्या पाण्याचे सेवन, पाचवे तिळाचे दान आणि सहावे तिळापासून बनवलेल्या पदार्थांचे सेवन. या एकादशीचे व्रत करणार्‍याला दारिद्र्य आणि दुःखापासून मुक्ती मिळते आणि स्वर्गप्राप्ती होते, असे प्राचीन ग्रंथांमध्ये सांगितले आहे.
मौनी अमावस्या २१ जानेवारी (शनैश्चरी अमावस्या)
माघ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील अमावास्येला माघ अमावस्या असे म्हणतात. यावेळी ही अमावस्या शनिवारी येत असल्याने याला शनैश्चरी अमावस्या असे म्हटले आहे. धार्मिक कथांमध्ये असे वर्णन आहे की, या दिवशी देव देखील पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करतात. या दिवशी स्नान करणे शुभ मानले जाते. या दिवशी लोक सकाळी स्नान करून पूजा करतात आणि नंतर मौन पाळतात, म्हणून याला मौनी अमावस्या असेही म्हणतात. या दिवशी जप, तपस्या आणि दान यांचे फळ प्राप्ती करणे महत्वाचे असते. या पवित्र दिवशी गंगेत स्नान करणे, मौन पाळणे आणि दान केल्याने विशेष फळ मिळते असे शास्त्रात सांगितले आहे.
तिलकुंद चतुर्थी २४ जानेवारी
माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील चतुर्थीला संकट चौथ म्हणतात. या तिथीला वक्रतुंडी चतुर्थी किंवा तिलकुद चतुर्थी असेही म्हणतात. या दिवशी श्रीगणेशाचे व्रत केल्याने सर्व प्रकारचे संकट दूर होतात आणि त्याचा विशेष आशीर्वाद मिळतो. तसेच,श्रीगणेश जयंती विनायक चतुर्थी २५ जानेवारी रोजी आहे.
वसंत पंचमी आणि स्वातंत्र्य दिन २६ जानेवारी
वसंत पंचमी साजरी करणे म्हणजेच वसंत ऋतूचे आगमनाचे स्वागत करणे होय. माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील पंचमीला वसंत पंचमी हा सण साजरा केला जातो आणि याला श्री पंचमी असेही म्हणतात. वसंत पंचमीच्या दिवशी ब्रह्मदेवाने ब्रह्मांडाला आवाज देण्यासाठी आपली कन्या सरस्वती प्रकट केली. या कारणास्तव वसंत पंचमी ही माता सरस्वतीची जयंती म्हणूनही साजरी केली जाते. या दिवशी माता सरस्वतीसोबत माता लक्ष्मीचीही पूजा केली जाते.
रथसप्तमी २८ जानेवारी
माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या सप्तमी तिथीला माघी सप्तमी हा सण साजरा केला जातो. माघ महिन्याचा सातवा दिवस असल्याने याला माघी सप्तमी असेही म्हणतात. भविष्य पुराणात सांगितले आहे की, या दिवशी सूर्यदेवाची उपासना केल्यास सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. म्हणूनच याला मनु सप्तमी, रथ सप्तमी, आरोग्य सप्तमी, पुत्र सप्तमी आणि अचला सप्तमी असेही म्हणतात. शास्त्रामध्ये या दिवशी मिठाचा वापर निषिद्ध असल्याचे सांगण्यात आले असून, स्नान करून अर्घ्य दिल्याने वय, आरोग्य आणि ऐश्वर्य प्राप्त होते असे म्हटले जाते.