Tej Police Times, The first and leading Marathi news web portal of Maharashtra, provides the hard core news to Maharashtrians in their own language. It also has a varied programming mix having Politics, Sports, Entertainment news coverage
१. एरोस्पेस इंजिनिअरिंग (Aerospace Engineering)
एरोस्पेस इंजिनिअरिंगमध्ये एरोप्लेन (विमान), स्पेसशिप (अंतराळयान) आणि क्षेपणास्त्र यांच्या रचना (Designing), विकास, आणि ऑपरेशन यांचा समावेश होतो. ISRO मधील एरोस्पेस अभियंत्यांना (Engineers) त्यांच्यामधील अष्टपैलू आणि चिकित्सक वृत्तीसाठी ओळखले जाते. एरोस्पेस इंजिनिअर्सकाय अंक महत्त्वाच्या जबाबदाऱ्या असतात. सिस्टिम इंजिनिअरिंग (System Engineering) हा त्यातही एक महत्त्वाचा घटक आहे. स्पेसेसशिपमधील किंवा उपग्रहांमधील प्रणालीचे एकीकरण आणी कार्यप्रणालीवर नजर ठेवण्याचे कामही एरोस्पेस इंजिनिअरिंग करतात. शिवाय, अत्याधुनिक वैमानिक वाहनांचे डिझायनिंग आणि उत्पादन हाही यातील मॅन्युफॅक्चरिंग इंजिनिअरिंगचाच एक भाग आहे.
२. एव्हियोनिक्स इंजिनिअरिंग (Avionics Engineering)
एव्हीओनिक्स इंजिनिअरिंग केलेली व्यक्ती नवनवीन डिझाईन्स विकसित करणे आणि त्यांची चाचणी करण्याचे काम करतात. ISRO मधील एव्हीओनिक्स अभियंते विमान आणि अंतराळ यानाचे नियंत्रण आणि मार्गदर्शन करणार्‍या इलेक्ट्रॉनिक प्रणालींचे काम सुरळीतपणे सुरु असल्याचे सुनिश्चित करण्याची जबाबदारी ही यांच्यावर असते. शिवाय, एव्हियोनिक्स सिस्टमला वैमानिक प्रकल्पांमध्ये समाविष्ट करता यावे यासाठी सिस्टीम इंजिनिअर्ससोबत काम करणेही एव्हियोनिक्स इंजिनिअरिंगचा भाग असतो. डिझाइन इंजिनिअरिंग, नेव्हिगेशन आणि नियंत्रण प्रणाली तयार करणे आणि त्यात अद्यावतता आण्याची महत्त्वाची जबाबदारीही यांच्याकडे असते. एव्हीओनिक्स इंजिनिअर्स सॉफ्टवेअर इंजिनिअरिंगमध्ये देखील काम करतात. हे इंजिनिअर्स एव्हीओनिक सिस्टम सॉफ्टवेअर तयार आणि देखरेखिचे कामही करतात.
३. कम्युटर सायन्स (Computer Science)
कम्युटर (संगणक) सायन्समध्ये विविध संगणक प्रणाली आणि सॉफ्टवेअर विकास क्षमतांचा समावेश होतो. ISRO मध्ये अनेक महत्त्वपूर्ण कामांसाठी आणि विविध उद्देशांसाठी संगणक प्रणाली तसेच विविध सॉफ्टवेअर्स वापरले जात असल्यामुळे कम्युटर सायन्समधून शिक्षण घेतले शास्त्रज्ञ ISRO साठी काम करू शकतात. विशिष्ट अंतराळ मोहिमांसाठी नाविन्यपूर्ण सॉफ्टवेअर सोल्यूशन्स तयार करणे, स्पेसक्राफ्ट ऑपरेशन्स सॉफ्टवेअर सिस्टमची देखभाल आणि अपग्रेड करणे आणि विश्वासार्हता व कार्यक्षमतेसाठी वेळोवेळी संगणक प्रणाली डिझाइन आणि चाचणी करण्याचे काम कम्युटर सायन्समधून शिक्षण पूर्ण केल्या व्यक्ती करू शकतात. याबरोबरच, अंतराळ संशोधनासाठी आवश्यक असणाऱ्या सॉफ्टवेअर आणि प्रोग्रामसची निर्मिती, अल्गोरिदम तयार करणे आणि डेटा विश्लेषण करण्याचे कामही यांच्याकडे असते.
४. इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंग (Electrical Engineering)
ISRO मधील विद्युत प्रणाली आणि उर्जा स्त्रोत विकसित करणे, यांची चाचणी आणि देखरेख करण्याचे काम इलेक्ट्रिकल इंजिनिअर्सवर असते. इलेक्ट्रिकल इंजिनिअर पॉवर स्पेसक्राफ्ट आणि उपग्रहांच्या डिझायनिंगच्या कामात इलेक्ट्रिकल इंजिनिअर्स काम करतात. इलेक्ट्रिकल सर्किट्स, कंट्रोल सिस्टीम आणि पॉवर डिस्ट्रिब्युशन नेटवर्कचे डिझाइन आणि चाचणी करण्याचे कामही हे इस्रोमधील इलेक्ट्रिकल इंजिनिअर्स करतात. परंतु, इथे काम करण्यासाठी स्पेसशिप इलेक्ट्रिकल इंटिग्रिटी आणि की सिस्टम ऑपरेशनमधील माहिती आणि ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
५. मॅकेनिकल इंजिनिअरिंग (Mechanical Engineering)
इस्रोमधील मॅकेनिकल सिस्टीमची रचना, चाचणी आणि देखरेख करण्याची महत्त्वाची जबाबदारी इस्रोच्या मॅकेनिकल इंजिनिअर्सवर असते. अंतराळ मोहिमांमधील थर्मल कंट्रोल आणि स्ट्रक्चरल सिस्टीमकरता काम करण्याची जबाबदारीही यांच्यावर असते. एखादे यान तयार करताना त्याच्या रचनेपूर्वीच्या अनेक कामांमध्ये मॅकेनिकल इंजिनिअर्स महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
६. जिओस्पेशिअल इंजिनिअरिंग (Geospatial Engineering)
भौगोलिक डेटा गोळा करणे, विश्लेषण करणे आणि त्याचा अर्थ लावणे म्हणजे भौगोलिक अभियांत्रिकी. ISRO भूस्थानिक अभियंते मॅपिंग, नेव्हिगेशन आणि आपत्ती व्यवस्थापनाच्या कामात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. रिमोट सेन्सिंग आणि जीआयएसचा वापर करून पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील डेटा गोळा आणि विश्लेषण करण्यासाठी केला जातो. भौगोलिक अभियंते अचूक नकाशे तयार करतात. शिवाय, पर्यावरणीय बदलांचे निरीक्षण करून नैसर्गिक धोका अथवा आपत्तीविषयी माहिती प्रदान करतात. ते अवकाशीय डेटा प्रक्रिया आणि व्याख्याद्वारे मिशन नियोजन आणि पृथ्वीच्या गुणधर्मांचा अभयासही करतात.
७. रिमोट सेन्सिंग (Remote Sensing)
इस्रो रिमोट सेन्सिंग शास्त्रज्ञ उपग्रह आणि इतर रिमोट सेन्सिंग डेटा गोळा आणि विश्लेषण करतात. ते पृथ्वीची जमीन, समुद्र, वातावरण आणि नैसर्गिक संसाधनांबद्दल डेटा गोळा करण्यासाठी ऑप्टिकल आणि रडार सेन्सर वापरतात. हा डेटा हवामानाचा अंदाज, कृषी निरीक्षण आणि पर्यावरणीय मूल्यमापनासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतो. रिमोट सेन्सिंगच्या मदतीने पृथ्वीची संसाधने आणि पर्यावरणीय बदलांविषयी समजून घेऊन त्यातील माहितीच्या आधारे मूल्यांकन करण्याचे कामही याच अभयसक्रमातून शिकवले जाते.
८. सिग्नल प्रोसेसिंग (Signal Processing)
सिग्नल्सचे विश्लेषण आणि हाताळणी म्हणजे सिग्नल प्रोसेसिंग. ISRO सिग्नल प्रोसेसिंग व्यावसायिक संप्रेषण, रडार आणि इमेज प्रोसेसिंगसाठीही मदत करतात. क्लिष्ट स्पेसक्राफ्ट आणि सॅटेलाइट डेटामधून संबंधित माहिती काढण्यासाठी अल्गोरिदम आणि दृष्टिकोन वापरले जातात. प्रभावी आणि विश्वसनीय डेटा ट्रान्सफरसाठी, सिग्नल प्रोसेसिंग नेटवर्क विकसित करण्याचे कामही सिग्नल प्रोसेसिंग अभ्याकस करतात. डिस्टंट सेन्सिंग आणि स्पेसक्राफ्ट नेव्हिगेशनसाठी रडार यंत्रणा आवश्यक आहे.
९. सिस्टीम इंजिनिअरिंग (Systems Engineering)
कॉम्प्लेक्स सिस्टम डिझाइन आणि मॅनेजमेंट म्हणजे सिस्टम इंजिनिअरिंग. ISRO मधील प्रणाली अभियंते स्पेस मिशन कंपोनंन्ट डेव्हलपमेंट आणि व्यवस्थापनाचे काम करतात. विविध उपप्रणालींच्या कामांमधील मार्गदर्शन, नेव्हिगेशन आणि नियंत्रनाचे कामही सिस्टीम इंजिनिअर्स करतात.
१०. सॅटेलाईट कम्युनिकेशन इंजिनिअरिंग (Satellite Communication Engineering)
सॅटेलाइट कम्युनिकेशन सिस्टीम डिझाइन करणे आणि ऑपरेट करणे हे सॅटेलाइट कम्युनिकेशन इंजिनिअर्सचे काम असते. ISRO च्या डेटा ट्रान्सफर, दूरसंचार आणि प्रसारणास मदत करणाऱ्या प्रणालीवर ही टीम काम करते. ते ग्राउंड स्टेशन आणि उपग्रह यांच्यातील दुवा बनून, डेटा ट्रान्समिशन, स्पीड ऑप्टिमाइझेशन आणि सिग्नल क्वालिटी राखण्याचे काम करतात. उपग्रह संप्रेषण तज्ज्ञ (ब्रॉडकास्टर्सना) उपग्रह नेटवर्कवर दूरदर्शन आणि रेडिओ प्रसारित करण्यात आणि उपग्रहांद्वारे व्हॉइस आणि डेटा कनेक्शन सक्षम करण्यात मदत करतात.
११. रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशन (Robotics & Automation)
रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशन हे अंतराळ संशोधन आणि मिशन ऑपरेशन्ससाठी महत्त्वपूर्ण आहेत. ISRO मधील रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशन व्यावसायिक अंतराळ वाहने तयार करण्यात, देखरेख करण्यासाठी आणि एक्सप्लोर करण्यात मदत करतात. ते अचूक कामांसाठी स्पेस-रेडी रोबोट तयार करतात. अंतराळ मोहिमांमध्ये रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशन तज्ज्ञाद्वारे डिझाइन केलेले आणि प्रोग्राम केलेले रोबोटिक शस्त्रे, रोव्हर्स आणि इतर स्वायत्त उपकरणे वापरतात. त्यांचा अनुभव जलद आणि अचूक कामाच्या अंमलबजावणीसाठी उपयुक्त ठरतो. अवकाश संशोधनातील विविध कामांमध्ये हे रोबोट्स उपयुक्त ठरतात.
१२. अनॅलिटीक्स आणि डेटा इंजिनिअरिंग (Analytics and Data Science)
ISRO चे उपग्रह आणि सेन्सर डेटा सायन्स आणि विश्लेषणासाठी मोठ्या प्रमाणात डेटा कॅप्चर करतात. ISRO मधील डेटा सायंटिस्ट पृथ्वीच्या पर्यावरणशास्त्र, हवामानाचा कल आणि मिशन नियोजनाचा अभ्यास करतात. विश्लेषणात्मक पद्धती, मशीन लर्निंग अल्गोरिदम आणि सांख्यिकीय यांचा अभ्यास करून डेटासेटचे विश्लेषण करतात.